ಭಾರತದ ಸಂವಿಧಾನದ ಪರಿಚಯ ನೋಟ್ಸ್-01

ಭಾರತದ ಸಂವಿಧಾನದ ಪರಿಚಯ ನೋಟ್ಸ್-01

* ಒಂದು ದೇಶದ ಮೂಲಭೂತ ಕಾನೂನು & ರಾಜಕೀಯ ದಾಖಲೆಯನ್ನು "ಸಂವಿಧಾನ" ಎನ್ನುವರು.

* ಸಂವಿಧಾನವು "ಪೌರರ ಹಕ್ಕು, ಕರ್ತವ್ಯಗಳು, ಸರಕಾರ ಮತ್ತು ಪ್ರಜೆಗಳ ನಡುವಿನ " ಸಂಬಂಧವನ್ನು ತಿಳಿಸುವ ಮಹತ್ವದ ದಾಖಲೆಯಾಗಿದೆ.

* 16ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಸಂವಿಧಾನ ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ಪ್ರಥಮ ಬಾರಿಗೆ ಬಳಸಿದವರು 2ನೇ ಹೆನ್ರಿ.

* ಜಗತ್ತಿನ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ಸಂವಿಧಾನ: ಸ್ಯಾನ್ ಮರಿನೋ ಸಂವಿಧಾನ 

* ವಿಶ್ವದ ಮೊದಲ ಲಿಖಿತ ಸಂವಿಧಾನ ಅಮೇರಿಕಾ ಸಂವಿಧಾನ

* ವಿಶ್ವದ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ಸಂವಿಧಾನ ಅಲ್ಬಮ್ ಸಂವಿಧಾನ (ಅಲ್ಬಮ್ ಎಂಬುದು ಅಮೇರಿಕಾದ ಒಂದು ಚಿಕ್ಕ ರಾಜ್ಯವಾಗಿದೆ.

* ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವದ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಸಂವಿಧಾನ : ಭಾರತದ ಸಂವಿಧಾನ

* ಭಾರತ ಸಂವಿಧಾನದ ಪಿತಾಮಹ ಡಾ.ಬಿ.ಆರ್. ಅಂಬೇಡ್ಕರ 

* ಅಮೇರಿಕಾ ಸಂವಿಧಾನದ ಪಿತಾಮಹ : ಜೆಮ್ಸ್ ಮ್ಯಾಡಿಸನ್

* ಒಂದು ದೇಶ ಹೊಸ ಸಂವಿಧಾನವನ್ನು ರಚಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಅಗತ್ಯತೆ ಈ ಕೆಳಗಿನ 3 ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಉದ್ಭವಿಸುತ್ತದೆ

1]. ಒಂದು ಬೃಹತ್ ಸಾಮಾಜಿಕ ಕ್ರಾಂತಿಯಾದಾಗ

2]. ಒಂದು ದೇಶ ಪರಕೀಯರ ಆಡಳಿತದಿಂದ ಮುಕ್ತವಾದಾಗ 

3]. ಸಣ್ಣ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಾಂತ್ಯಗಳು ಒಂದು ಗುಡಿ ಒಂದು ಸ್ವತಂತ್ರ ರಾಷ್ಟ್ರ ಉದಯಿಸಿದಾಗ,

* ಮೇಲಿನ 2ನೇ ವರ್ಗಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಭಾರತ ಸಂವಿಧಾನವು ಚುನಾಯಿತ ಸಂವಿಧಾನ ರಚನಾ ಸಭೆಯ ಸದಸ್ಯರಿಂದ ರಚನೆಯಾಗಿದೆ.

* ಭಾರತ ಸಂವಿಧಾನದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಹಿನ್ನೆಲೆ :

* ಭಾರತ ಸಂವಿಧಾನದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಈ ಕೆಳಗಿನ ನಾಲ್ಕು ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ.

1]. ಭಾರತ ಬ್ರಿಟಿಷರ ಆಗಮನ

2]. ಕಂಪನಿ ಆಡಳಿತ

3]. ಬ್ರಿಟನ್ ರಾಣಿ ಆಡಳಿತ

4]. ಗಾಂಧಿಯುಗ

1] ಭಾರತಕ್ಕೆ ಬ್ರಿಟಿಷರ ಆಗಮನ :

* ಭಾರತಕ್ಕೆ ಬಂದ ಮೊದಲ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ವ್ಯಾಪಾರಿ ಜಾನ್ ಮಿಲಡನ್ ಹಾಲ್ 

* ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷರ ಮೊದಲು ಹೊಸ ಕೇಂದ್ರ ಸೂರತ್

* ಡಿಸೆಂಬರ್-31, 1600 ರಂದು ಬ್ರಿಟನ್ ರಾಣಿ "1ನೇ ಎಲಿಜೆಬತ್" ಈಸ್ಟ ಇಂಡಿಯಾ ಕಂಪನಿಗೆ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಾರ ಮಾಡಲು ಅನುಮತಿ ನೀಡಿದಳು.

* 1726 ರಲ್ಲಿ ಕಂಪನಿಯು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ತಾನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಮೇಲೆ ಕಾನೂನು ಮಾಡಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು.

* 1757 ರಲ್ಲಿ ಪ್ಲಾಸಿ ಕದನ

* 1764ರಲ್ಲಿ ಬಕ್ಸಾರ್ ಕದನ

* ಈ ಮೇಲಿನ "ಎರಡು ಕದನಗಳು" ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಕಂಪನಿಯ ಆಡಳಿತಕ್ಕೆ ಭದ್ರ ಬುನಾದಿ ಹಾಕಿಕೊಟ್ಟವು.

2] ಬ್ರಿಟಿಷ ಕಂಪನಿ ಆಡಳಿತ :

* ಬ್ರಿಟನ್ ಕಂಪನಿಯು "1773 ರಿಂದ 1857 ರವರೆಗೆ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಕಾಯ್ದೆಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಿತು.

1]. 1773 ರ ರೆಗ್ಯುಲೆಟಿಂಗ್ ಕಾಯ್ದೆ 

2]. 1784ರ ಪಿಟ್ ಇಂಡಿಯಾ ಕಾಯ್ದೆ

3]. 1793 ರ ಚಾರ್ಟರ್ ಕಾಯ್ದೆ

4]. 1813 ರ ಚಾರ್ಟರ್ ಕಾಯ್ದೆ

5]. 1833 ರ ಚಾರ್ಟರ್ ಕಾಯ್ದೆ

6]. 1853 ರ ಚಾರ್ಟರ್ ಕಾಯ್ದೆ

3] ಬ್ರಿಟನ್ ರಾಣಿ ಆಡಳಿತ :

* 1857 ಸಿಪಾಯಿ ದಂಗೆಯ ನಂತರ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಕಂಪನಿ ಆಡಳಿತ ಕೊನೆಗೊಂಡಿತು. ನಂತರ ಬ್ರಿಟನ್ ರಾಣಿ "ವಿಕ್ಟೋರಿಯಾ" ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥಳಾದಳು. 

1]. 1858 ರ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ ಕಾಯ್ದೆ

2]. 1861 ರ ಭಾರತೀಯ ಪರಿಷತ್ತು ಅಧಿನಿಯಮ,

3]. 1892 ರ ಭಾರತೀಯ ಪರಿಷತ್ತು ಅಧಿನಿಯಮ

4]. 1909 ರ ಭಾರತೀಯ ಪರಿಷತ್ ಕಾಯ್ದೆ [ಮಿಂಟೋ - ಮಾರ್ಲೆ ಸುಧಾರಣೆಗಳು)

5]. 1919 ರ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ ಕಾಯ್ದೆ[ಮಾಂಟೆಗೊ - ಚೆಲಫರ್ಡ್ ಸುಧಾರಣೆಗಳು]

6]. 1935ರ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ ಕಾಯ್ದೆ

4] ಗಾ೦ಧಿಯುಗ :

* ಜನವರಿ-9, 1915 ರಂದು ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾದಿಂದ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಬಂದರು.

* 1915ರಲ್ಲಿ ಸಾಬರಮತಿ ಆಶ್ರಮವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು.

* 1916ರಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಸೇರಿ 1947 ರವರೆಗೆ "ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಚಳವಳಿಯ ನಾಯಕತ್ವ ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು.

* ಗಾಂಧಿ ಯುಗದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಪ್ರಮುಖ ಘಟನೆಗಳು

1) ಚಂಪಾರಣ್ಯ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ : 1917

2] ಅಹ್ಮದಾಬಾದ್ ಹತ್ತಿ ಗಿರಣಿ ಹೋರಾಟ : 1918

3] ಜಲಿಯನ್ ವಾಲಾಬಾಗ್ ದುರಂತ ಏಪ್ರಿಲ್-13, 1919

4] ಅಸಹಕಾರ ಚಳವಳಿ : 1920-1922 5] ಸೈಮನ್ ಆಯೋಗ : 1927-1930

6] ಲಾರ್ಡ್ ಇರ್ವಿನ್ ಘೋಷಣೆ : 1928

7] ಮತೀಯ ತೀರ್ಪು ಪ್ರಕಟ : ಅಗಸ್ಟ್-16, 1932,

8] 3 ದುಂಡು ಮೇಜಿನ ಸಮ್ಮೇಳನಗಳು.: 1930, 1931, 1932.

9] ಪೂನಾ ಒಪ್ಪಂದ ಸಪ್ಟೆಂಬರ್-26, 1932,

10] 1935ರ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ ಕಾಯ್ದೆ

11] 1940 ಆಗಸ್ಟ್ 08 ರ ಕೊಡುಗೆ

12] 1942 ರ ಕ್ರಿಪ್ ಆಯೋಗದ ವರದಿಗಳು

13] 1946 ರ ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್ ಆಯೋಗ ವರದಿ,

14] 1947 ರ ಮೌಂಟ್ ಬ್ಯಾಟನ್‌ ಯೋಜನೆ

15] 1947 ರ ಭಾರತ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಕಾಯ್ದೆ

* ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷರು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಿದ ಮೊಟ್ಟ ಮೊದಲ ಕಾಯ್ದೆ 1773 ರೆಗ್ಯುಲೆಟಿಂಗ್ ಕಾಯ್ದೆ * ರೌಲತ್ ಕಾಯ್ದೆ ಜಾರಿಗೆ ಬಂದು ವರ್ಷ : 1919.

* ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಬಂಗಾಳದ ಗವರ್ನರ್ ಜನರಲ್ ಲಾರ್ಡ್ ವಾರ್ನ್ ಹೆಸ್ಟಿಂಗ್

* ಮೊದಲ ಭಾರತದ ಗವರ್ನರ್ ಜನರಲ್ : ಲಾರ್ಡ್ ವಿಲಿಯಂ ಬೆಂಟಿಕ್,

* ಭಾರತದ ಮೊದಲ ವೈಸರಾಯ ಲಾರ್ಡ್ ಕ್ಯಾನಿಂಗ್,

* ಭಾರತದ ಪ್ರಪ್ರಥಮ ರಾಜ್ಯ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಲಾರ್ಡ್ ಸ್ಪ್ಯಾನಿ

* ನಾಗರಿಕ ಸೇವಾ ಪರೀಕ್ಷೆ ಪಾಸಾದ ಮೊದಲ ಭಾರತೀಯ: ಸತ್ಯಂಧ್ರನಾಥ ಠಾಗೂರ್

* ವೈಸರಾಯರ ಕಾರ್ಯಕಾರಿ ಮಂಡಳಿಗೆ ಆಯ್ಕೆಯಾದ ಮೊದಲ ಭಾರತೀಯ ಸತ್ಯೇಂದ್ರನಾಥ ಸಿನ್ಹಾ

* ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷರು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಿದ ಮೊದಲ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಕಾಯ್ದೆ : 1813ರ ಚಾರ್ಟರ್ ಕಾಯ್ದೆ

* ಕ್ರಿಪ್ಸ್ ಆಯೋಗದ ವರದಿಗಳನ್ನು ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು "ಮುಳುಗುತ್ತಿರುವ ಬ್ಯಾಂಕಿನ ಪೋಸ್ಟ ಡೇಟೆಡ್ ಚೆಕ್" ಎಂದು ಕರೆದಿದ್ದಾರೆ. 

* ಭಾರತ ಸಂವಿಧಾನದ ''ನೀಲಿ ನಕ್ಷೆ'' ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಕಾಯ್ದೆ : 1935 ರ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ ಕಾಯ್ದೆ