ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಂದಿರುವ ಪ್ರಥಮ ಸಂಸ್ಕೃತ ಶಾಸನ KARTET-2024 Social Science MCQs

91. ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಂದಿರುವ ಪ್ರಥಮ ಸಂಸ್ಕೃತ ಶಾಸನ
ಎ) ಬಾದಾಮಿ ಶಾಸನ
ಬಿ) ಮಳವಳ್ಳಿ ಶಾಸನ
ಸಿ) ತಾಳಗುಂದ ಶಾಸನ
ಡಿ) ಚಂದ್ರವಳ್ಳಿ ಶಾಸನ

ಸರಿಯಾದ ಉತ್ತರ: ಸಿ) ತಾಳಗುಂದ ಶಾಸನ

ಸಮಗ್ರ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Comprehensive Analysis) - 360 ಡಿಗ್ರಿ

ಪರಿಕಲ್ಪನೆ (Core Concept):

ಪ್ರಶ್ನೆಯು ಭಾರತದ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗದಲ್ಲಿ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ, ಸಂಸ್ಕೃತ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ದೊರೆತಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ಶಾಸನದ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಿದೆ. ಇದು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಇತಿಹಾಸ, ಲಿಪಿಕಲೆ (Epigraphy) ಮತ್ತು ಭಾಷಾ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ವಿಷಯಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ. ಕರ್ನಾಟಕದ ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ತಿರುವು ನೀಡಿದ ಕದಂಬ ರಾಜವಂಶದ ಆಳ್ವಿಕೆ ಮತ್ತು ಅವರ ಆಡಳಿತ ಭಾಷಾ ಬಳಕೆಯ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಈ ಪ್ರಶ್ನೆ ಮಹತ್ವದ್ದಾಗಿದೆ.

ಉತ್ತರದ ಸಮರ್ಥನೆ (Justification of the Answer):

ಸರಿಯಾದ ಉತ್ತರ 'ತಾಳಗುಂದ ಶಾಸನ' ಆಗಿರುವುದಕ್ಕೆ ಖಚಿತ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮತ್ತು ಭಾಷಾಶಾಸ್ತ್ರದ ಆಧಾರಗಳಿವೆ:

• ತಾಳಗುಂದ ಶಾಸನ ವು ಶಿವಮೊಗ್ಗ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಶಿಕಾರಿಪುರ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ತಾಳಗುಂದ ಎಂಬ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ದೊರೆತಿದೆ.

• ಇದು ಕ್ರಿ.ಶ. 450 ರ ಸುಮಾರಿಗೆ ರಚಿತವಾಗಿದ್ದು, ಕದಂಬ ರಾಜವಂಶದ ಸ್ಥಾಪಕನಾದ ಮಯೂರಶರ್ಮನ ಮೊಮ್ಮಗನಾದ ಕದಂಬ ಶಾಂತಿವರ್ಮನ ಆಳ್ವಿಕೆಯ ಕಾಲಕ್ಕೆ ಸೇರಿದೆ.

• ಈ ಶಾಸನವು ಶುದ್ಧ ಸಂಸ್ಕೃತ ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಸಿದ್ದವಾದ 'ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿ' ಯ ಆರಂಭಿಕ ರೂಪವಾದ 'ಪೂರ್ವಕದಂಬ ಲಿಪಿ' ಯಲ್ಲಿ ಕಾವ್ಯ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ರಚನೆಯಾಗಿದೆ.

• ಶಾಸನವನ್ನು ಕವಿ ಕುಬ್ಜ ಎಂಬುವವನು ಬರೆದಿದ್ದು, ಇದು ಕದಂಬರ ರಾಜಕೀಯ, ಧಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಇತಿಹಾಸದ ಮೇಲೆ ಬೆಳಕು ಚೆಲ್ಲುತ್ತದೆ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಕದಂಬ ವಂಶದ ಮೂಲಪುರುಷ ಮಯೂರಶರ್ಮನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಕ್ಷತ್ರಿಯನಾದ ಕಥೆಯನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ.

• ಕರ್ನಾಟಕ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ದೊರೆತಿರುವ ಶಾಸನಗಳಲ್ಲಿ, ಕಾಲಾನುಕ್ರಮದ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಇದು ಮೊದಲ ಸಂಪೂರ್ಣ ಸಂಸ್ಕೃತ ಭಾಷೆಯ ಶಾಸನವಾಗಿದೆ. ಇದಕ್ಕೂ ಮುನ್ನ ಪ್ರಾಕೃತ ಭಾಷೆಯ ಶಾಸನಗಳು ಪ್ರಬಲವಾಗಿದ್ದವು.

ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಮಹತ್ವದ ಅಂಶಗಳು (Critical Key Points for KARTET/CTET):

1. ಶಾಸನದ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ: ತಾಳಗುಂದ ಶಾಸನವು ಕದಂಬರ ರಾಜಕೀಯ ವೃತ್ತಿಜೀವನ ಮತ್ತು ಬನವಾಸಿ ರಾಜ್ಯದ ಉದಯವನ್ನು ವಿವರಿಸುವ ಪ್ರಮುಖ ದಾಖಲೆಯಾಗಿದೆ.

2. ಕರ್ನಾಟಕದ ಪ್ರಥಮ ಸಂಸ್ಕೃತ ಶಾಸನ: ಇದರ ಕಾಲಮಾನ ಕ್ರಿ.ಶ. 450 ರ ಸುಮಾರಿನದ್ದಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಸಂಸ್ಕೃತದ ಅಧಿಕೃತ ಆಡಳಿತ ಭಾಷೆಯ ಸ್ಥಾನಮಾನದ ಆರಂಭವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.

3. ಕರ್ನಾಟಕದ ಮೊದಲ ಶಾಸನ: ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ದೊರೆತ ಮೊದಲ ಶಾಸನವೆಂದರೆ ಕ್ರಿ.ಪೂ. 3 ನೇ ಶತಮಾನದ ಅಶೋಕನ ಬ್ರಹ್ಮಗಿರಿ ಶಾಸನ (ಚಿತ್ರದುರ್ಗ ಜಿಲ್ಲೆ), ಆದರೆ ಇದು ಪ್ರಾಕೃತ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿದೆ.

4. ತಾಳಗುಂದದ ಇತಿಹಾಸ: ಈ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಕದಂಬರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಪ್ರಣವೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಿದ್ದು, ಶಾಸನವು ಈ ದೇವಾಲಯದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡುತ್ತದೆ.

5. ಕರ್ನಾಟಕದ ಪ್ರಥಮ ಕನ್ನಡ ಶಾಸನ: ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ದೊರೆತ ಮೊದಲ ಶಾಸನವೆಂದರೆ ಕ್ರಿ.ಶ. 450 ರ ಸುಮಾರಿನ, ಕದಂಬ ರಾಜ ಕಾಕುಸ್ಥವರ್ಮನ ಆಳ್ವಿಕೆಯ ಕಾಲದ ಹಲ್ಮಿಡಿ ಶಾಸನ (ಹಾಸನ ಜಿಲ್ಲೆ).

6. ಶಾಸನಗಳ ಅಧ್ಯಯನ: ಶಾಸನಗಳ ಅಧ್ಯಯನವನ್ನು ಎಪಿಗ್ರಫಿ (Epigraphy) ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.

7. ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಶಾಸನ: ಮೌರ್ಯ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಚಕ್ರವರ್ತಿ ಅಶೋಕನು ಹೊರಡಿಸಿದ ಶಾಸನಗಳು ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಶಾಸನಗಳಾಗಿವೆ (ಪ್ರಾಕೃತ ಮತ್ತು ಗ್ರೀಕ್/ಅರಾಮಿಕ್ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ).

8. ಪ್ರಾಕೃತದ ಪ್ರಾಬಲ್ಯ: ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ತಾಳಗುಂದ ಶಾಸನಕ್ಕಿಂತ ಮುಂಚೆ, ಶಾತವಾಹನರಂತಹ ರಾಜಮನೆತನಗಳ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಕೃತ ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ಬ್ರಾಹ್ಮಿ ಲಿಪಿಯ ಶಾಸನಗಳು (ಉದಾ: ಮಳವಳ್ಳಿ ಶಾಸನ, ಚಂದ್ರವಳ್ಳಿ ಶಾಸನ) ಪ್ರಬಲವಾಗಿದ್ದವು.

9. ಕವಿ ಕುಬ್ಜ: ಈ ಶಾಸನದ ಕರ್ತೃ, ಕವಿ ಕುಬ್ಜನು ಒಬ್ಬ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಸಂಸ್ಕೃತ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದನು. ಇದು ಕದಂಬರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಸಂಸ್ಕೃತ ಸಾಹಿತ್ಯಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.

10. ಮಯೂರಶರ್ಮ: ತಾಳಗುಂದ ಶಾಸನವು ಕದಂಬರ ಸಂಸ್ಥಾಪಕ ಮಯೂರಶರ್ಮನ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಇತಿಹಾಸ, ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ಪಲ್ಲವರ ದೌರ್ಜನ್ಯದಿಂದಾಗಿ ಕ್ಷಾತ್ರಧರ್ಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಬಗ್ಗೆ ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ವಿವರಣೆ ನೀಡುತ್ತದೆ.

ಇತರ ಆಯ್ಕೆಗಳ ಸಮಗ್ರ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Detailed Analysis of Other Options)

ಎ) ಬಾದಾಮಿ ಶಾಸನ (Badami Inscription)

ಈ ಆಯ್ಕೆ ಸರಿಯಲ್ಲ, ಏಕೆಂದರೆ ಬಾದಾಮಿ ಶಾಸನಗಳು ಚಾಲುಕ್ಯ ರಾಜವಂಶಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿವೆ ಮತ್ತು ತಾಳಗುಂದ ಶಾಸನಕ್ಕಿಂತ ತುಂಬಾ ನಂತರದ ಕಾಲಮಾನಕ್ಕೆ ಸೇರಿವೆ.

• ಬಾದಾಮಿಯು ಚಾಲುಕ್ಯರ ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿತ್ತು (ಕ್ರಿ.ಶ. 6 ರಿಂದ 8 ನೇ ಶತಮಾನ). ಈ ಶಾಸನಗಳು ಚಾಲುಕ್ಯರ ಆಡಳಿತ ಭಾಷಾ ಬಳಕೆಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತವೆ.

• ಬಾದಾಮಿಯಲ್ಲಿ ಕ್ರಿ.ಶ. 578 ರ ಕಾಲದ ಮಂಗಳೇಶನ ಗುಹಾಂತರ ದೇವಾಲಯದ ಶಾಸನವು ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ. ಇದು ಕನ್ನಡ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತ ಎರಡೂ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ.

• ಬಾದಾಮಿ ಶಾಸನಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ 'ಹಳಗನ್ನಡ' ಭಾಷೆ ಮತ್ತು 'ಹಳೆಗನ್ನಡ ಲಿಪಿ'ಯಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ, ಇದು ಸಂಸ್ಕೃತದ ಪ್ರಾಬಲ್ಯದ ನಂತರದ ಹಂತ.

• ಈ ಶಾಸನಗಳು ಚಾಲುಕ್ಯರ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ, ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಹಿಷ್ಣುತೆ (ವೈಷ್ಣವ ಮತ್ತು ಶೈವ ಧರ್ಮಗಳೆರಡೂ) ಮತ್ತು ಪ್ರಮುಖ ರಾಜರಾದ ಇಮ್ಮಡಿ ಪುಲಕೇಶಿಯ ಸಾಧನೆಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತವೆ.

• ಕದಂಬರಿಗಿಂತ ಚಾಲುಕ್ಯರು ಶತಮಾನಗಳ ನಂತರ ಆಳ್ವಿಕೆಗೆ ಬಂದ ಕಾರಣ, ಬಾದಾಮಿ ಶಾಸನವು ಕರ್ನಾಟಕದ ಮೊದಲ ಸಂಸ್ಕೃತ ಶಾಸನವಾಗಿರಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ.

ಬಿ) ಮಳವಳ್ಳಿ ಶಾಸನ (Malavalli Inscription)

ಈ ಆಯ್ಕೆ ಸರಿಯಲ್ಲ, ಏಕೆಂದರೆ ಮಳವಳ್ಳಿ ಶಾಸನಗಳು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಇದು ಶಾತವಾಹನರ ಕಾಲಕ್ಕೆ ಸೇರಿದೆ.

• ಮಳವಳ್ಳಿ ಶಾಸನ (ಮಂಡ್ಯ ಜಿಲ್ಲೆ) ಶಾತವಾಹನರ ರಾಜ ಗೌತಮೀಪುತ್ರ ಸಾತಕರ್ಣಿ ಮತ್ತು ಅವನ ನಂತರದ ರಾಜರ ಕಾಲಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ.

• ಈ ಶಾಸನಗಳು ಕ್ರಿ.ಶ. 2 ನೇ ಶತಮಾನದ ಸುಮಾರಿನವು. ಇವು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಪ್ರಾಕೃತ ಭಾಷೆ (ಗ್ರೀಕ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಸಾಮ್ಯತೆ ಹೊಂದಿರುವ) ಮತ್ತು ಬ್ರಾಹ್ಮಿ ಲಿಪಿಯನ್ನು ಬಳಸಿವೆ.

• ಈ ಶಾಸನಗಳು ಶಾತವಾಹನರ ದಕ್ಷಿಣದ ಪ್ರಾಂತ್ಯಗಳ ಆಡಳಿತ, ನಾಣ್ಯ ಪದ್ಧತಿ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ದತ್ತಿಗಳನ್ನು ಕುರಿತು ಮಾಹಿತಿ ನೀಡುತ್ತವೆ.

• ಮಳವಳ್ಳಿಯಂತಹ ಶಾತವಾಹನರ ಶಾಸನಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತದ ಪ್ರಭಾವ ಹೆಚ್ಚಾಗುವ ಮೊದಲು, ಪ್ರಾಕೃತವು ಆಡಳಿತ ಭಾಷೆಯಾಗಿ ಪ್ರಬಲವಾಗಿದ್ದ ಅವಧಿಯನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತವೆ.

• ಇದು ಸಂಪೂರ್ಣ ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲದ ಕಾರಣ, ಕರ್ನಾಟಕದ ಪ್ರಥಮ ಸಂಸ್ಕೃತ ಶಾಸನ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ.

• ಡಿ) ಚಂದ್ರವಳ್ಳಿ ಶಾಸನ (Chandravalli Inscription)

• ಈ ಆಯ್ಕೆ ಸರಿಯಲ್ಲ, ಏಕೆಂದರೆ ಚಂದ್ರವಳ್ಳಿ ಶಾಸನವು ಪ್ರಾಕೃತ ಭಾಷೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ್ದಾಗಿದೆ.

• ಚಿತ್ರದುರ್ಗ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಚಂದ್ರವಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಪ್ರಾಚೀನ ಉತ್ಖನನಗಳು ನಡೆದಿವೆ ಮತ್ತು ಅನೇಕ ಶಾಸನಗಳು ದೊರೆತಿವೆ.

• ಅತ್ಯಂತ ಮಹತ್ವದ ಚಂದ್ರವಳ್ಳಿ ಶಾಸನವು ಶಾತವಾಹನ ದೊರೆ ಮೌದ್ಗಲೀಪುತ್ರ ಶಿವಸ್ಕಂದ ನಾಗಶ್ರೀ ಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ.

• ಇದು ಕ್ರಿ.ಶ. 2 ನೇ ಶತಮಾನದ ಕಾಲಮಾನಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ್ದು, ಪ್ರಾಕೃತ ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ಬ್ರಾಹ್ಮಿ ಲಿಪಿಯಲ್ಲಿದೆ.

• ಈ ಶಾಸನವು ರಾಜನು ದತ್ತಿಗಳನ್ನು ನೀಡಿದ ಕುರಿತು ಮತ್ತು ಅವನ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಗಡಿಗಳನ್ನು ಕುರಿತು ಮಾಹಿತಿ ನೀಡುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಇದು ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿಲ್ಲ.

• ಚಂದ್ರವಳ್ಳಿ ಶಾಸನವು ಶಾತವಾಹನರು ಮತ್ತು ಕದಂಬರಿಗಿಂತ ಪೂರ್ವದ ರಾಜರ ಕಾಲದ ಪ್ರಬಲ ಪ್ರಾಕೃತ ಭಾಷಾ ಬಳಕೆಗೆ ಮತ್ತೊಂದು ನಿದರ್ಶನವಾಗಿದೆ. ಇದು ಆರಂಭಿಕ ಸಂಸ್ಕೃತ ಶಾಸನವಲ್ಲ.

ಶಾಸನಗಳು ಇತಿಹಾಸದ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕೆ ಅತ್ಯಂತ ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಮೂಲಗಳಾಗಿವೆ.

• ಶಾಸನ ಎಂದರೇನು? ಗಟ್ಟಿ ಮೇಲ್ಮೈ (ಕಲ್ಲು, ಲೋಹ, ಇಟ್ಟಿಗೆ ಅಥವಾ ಮರ) ಮೇಲೆ ಕೆತ್ತಿದ ದಾಖಲೆಯೇ ಶಾಸನ. ಇದು ರಾಜರ ಆಜ್ಞೆಗಳು, ಧಾರ್ಮಿಕ ದತ್ತಿಗಳು, ವಿಜಯಗಳು, ಸ್ಥಳೀಯ ಆಡಳಿತದ ಮಾಹಿತಿ ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.
• ಶಾಸನಗಳ ಅಧ್ಯಯನ (Epigraphy): ಶಾಸನಗಳ ಅಧ್ಯಯನವನ್ನು ಎಪಿಗ್ರಫಿ (Epigraphy) ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಪ್ರಾಚೀನ ಲಿಪಿಗಳ ಅಧ್ಯಯನವಾದ ಪ್ಯಾಲಿಯೋಗ್ರಫಿ (Palaeography) ಯೊಂದಿಗೆ ನಿಕಟ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿದೆ.
• ಶಾಸನಗಳ ಪಿತಾಮಹ: ಭಾರತೀಯ ಶಾಸನಗಳ ಪಿತಾಮಹ ಎಂದು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ವಿದ್ವಾಂಸ ಜೇಮ್ಸ್ ಪ್ರಿನ್ಸೆಪ್ (James Prinsep) ರವರನ್ನು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇವರು ಅಶೋಕನ ಶಾಸನಗಳ ಬ್ರಾಹ್ಮಿ ಲಿಪಿಯನ್ನು 1837 ರಲ್ಲಿ ಮೊದಲು ಓದಿದವರು.
• ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಶಾಸನ: ಚಕ್ರವರ್ತಿ ಅಶೋಕನು ಹೊರಡಿಸಿದ ಶಾಸನಗಳು ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಶಾಸನಗಳೆಂದು ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿವೆ (ಕ್ರಿ.ಪೂ. 3 ನೇ ಶತಮಾನ).
• ಕರ್ನಾಟಕ ಶಾಸನಗಳ ಪಿತಾಮಹ: ಜರ್ಮನ್ ವಿದ್ವಾಂಸ ಮತ್ತು ಇತಿಹಾಸಕಾರ ಬಿ. ಎಲ್. ರೈಸ್ (B. L. Rice) ರವರನ್ನು ಕರ್ನಾಟಕ ಶಾಸನಗಳ ಪಿತಾಮಹ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇವರು Epigraphia Carnatica ಎಂಬ ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕದ ಸಾವಿರಾರು ಶಾಸನಗಳನ್ನು ಸಂಪಾದಿಸಿ ಪ್ರಕಟಿಸಿದರು.
• ಕರ್ನಾಟಕದ ಪ್ರಥಮ ಶಾಸನ: ಅಶೋಕನ ಬ್ರಹ್ಮಗಿರಿ ಶಾಸನ (ಚಿತ್ರದುರ್ಗ ಜಿಲ್ಲೆ), ಇದು ಪ್ರಾಕೃತ ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ಬ್ರಾಹ್ಮಿ ಲಿಪಿಯಲ್ಲಿದೆ.

ಪ್ರಮುಖ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಶಾಸನಗಳು (ಪರೀಕ್ಷಾ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ):

• ಹಾಥಿಗುಂಫಾ ಶಾಸನ (ಒಡಿಶಾ): ಖಾರವೇಲ ರಾಜನ ಸಾಧನೆಗಳನ್ನು ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ.
• ಅಲಹಾಬಾದ್ ಸ್ತಂಭ ಶಾಸನ: ಸಮುದ್ರಗುಪ್ತನ ದಿಗ್ವಿಜಯಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ (ಹರಿಸೇನ ಕವಿ ರಚಿಸಿದ್ದು).
• ಐಹೊಳೆ ಶಾಸನ: ಇಮ್ಮಡಿ ಪುಲಕೇಶಿಯ ಸಾಧನೆಗಳನ್ನು (ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಹರ್ಷವರ್ಧನನ ಮೇಲಿನ ವಿಜಯ) ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ (ರವಿಕೀರ್ತಿ ಕವಿ ರಚಿಸಿದ್ದು).