ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟ: ಎಲ್ಲಾ ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳಿಗೆ ಒಂದೇ ಪರಿಹಾರ.

ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟದ ಪೂರ್ಣಾವಲೋಕನ, ಮುಖ್ಯ ಘಟನೆಗಳು, ನಾಯಕರು ಮತ್ತು ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಪ್ರಮುಖ ವಿಚಾರಗಳನ್ನು ಸವಿವರವಾಗಿ ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. UPSC, KAS, SSC, Railway, Bank ಮತ್ತು ಇತರ ಎಲ್ಲಾ ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳಿಗೆ ಉಪಯುಕ್ತವಾಗಿದೆ. ಪರೀಕ್ಷಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ನಿಖರವಾದ ಮತ್ತು ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಮಾಹಿತಿ.

ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ (INC):

• 1885 ರಲ್ಲಿ ಎ.ಓ. ಹೂಮ್ (A.O. Hume) ನಿವೃತ್ತ ಸಿವಿಲ್ ಸರ್ವಿಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯ ಮೂಲಕ ಸ್ಥಾಪನೆಯಾಯಿತು.
• ಭಾರತೀಯರಲ್ಲಿ ರಾಜಕೀಯ ಪ್ರಜ್ಞೆ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆಯ ಮನೋಭಾವನೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಶ್ರಮಿಸಿತು.
• ಆರಂಭದಲ್ಲಿ 'ದಿ ಹಿಂದೂ ಮೇಳ', 'ದಿ ಈಸ್ಟ್ ಇಂಡಿಯಾ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್', 'ಪೂನಾ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಭಾ', 'ದಿ ಇಂಡಿಯನ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್' ನಂತಹ ಸಂಘಟನೆಗಳು INC ಸ್ಥಾಪನೆಗೆ ಮುನ್ನ ಇದ್ದವು.

ಮಂದಗಾಮಿಗಳು (1885 - 1906):

• ಎಂ.ಜಿ. ರಾನಡೆ, ಸುರೇಂದ್ರನಾಥ ಬ್ಯಾನರ್ಜಿ, ದಾದಾಬಾಯಿ ನವರೋಜಿ, ಗೋಪಾಲಕೃಷ್ಣ ಗೋಖಲೆ ಪ್ರಮುಖ ನಾಯಕರು.
• ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಳ್ವಿಕೆ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಪರತೆಯಲ್ಲಿ ನಂಬಿಕೆ ಇಟ್ಟಿದ್ದರು.
• ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಚೌಕಟ್ಟಿನೊಳಗೆ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಮತ್ತು ಮನವಿಗಳ ಮೂಲಕ ಬೇಡಿಕೆಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿದ್ದರು.
• ದಾದಾಬಾಯಿ ನವರೋಜಿಯವರು 'ಸಂಪತ್ತಿನ ಸೋರುವಿಕೆ ಸಿದ್ಧಾಂತ' (Drain Theory) ವನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದರು, ಬ್ರಿಟಿಷರಿಂದ ಭಾರತದ ಸಂಪತ್ತು ಇಂಗ್ಲೆಂಡಿಗೆ ಹರಿದು ಹೋಗುವುದನ್ನು ವಿವರಿಸಿದರು.
• ಇವರ ಕಾಲವನ್ನು 'ಉದಾರ ರಾಷ್ಟ್ರವಾದದ ಕಾಲ' ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.

ತೀವ್ರವಾದಿಗಳು (1906 - 1920):

• ಮಂದಗಾಮಿಗಳ ಮೃದು ಧೋರಣೆಯನ್ನು ಟೀಕಿಸಿ, 'ರಾಜಕೀಯ ಭಿಕ್ಷುಕರು' ಎಂದು ಕರೆದರು.
• ಅರಬಿಂದೋ ಘೋಷ್, ಬಿಪಿನ್‌ಚಂದ್ರ ಪಾಲ್, ಲಾಲಾ ಲಜಪತ ರಾಯ್ ಮತ್ತು ಬಾಲಗಂಗಾಧರ ತಿಲಕ್ ಪ್ರಮುಖ ನಾಯಕರು.
• ಬಾಲಗಂಗಾಧರ ತಿಲಕ್ "ಸ್ವರಾಜ್ಯವು ನನ್ನ ಜನ್ಮಸಿದ್ಧ ಹಕ್ಕು; ಅದನ್ನು ಪಡೆದೇ ತೀರುವೆ" ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿದರು.
• ಪೂರ್ಣ ಸ್ವರಾಜ್ಯ ಪಡೆಯುವುದು ಇವರ ಗುರಿಯಾಗಿತ್ತು.
• 'ಕೇಸರಿ' (ಮರಾಠಿ) ಮತ್ತು 'ಮರಾಠ' (ಇಂಗ್ಲಿಷ್) ಪತ್ರಿಕೆಗಳ ಮೂಲಕ ಬ್ರಿಟಿಷರ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಟವನ್ನು ಪ್ರೇರೇಪಿಸಿದರು.

ಬಂಗಾಳ ವಿಭಜನೆ (1905):

• ವೈಸ್‌ರಾಯ್ ಲಾರ್ಡ್ ಕರ್ಜನ್ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ನೆಪವೊಡ್ಡಿ ಬಂಗಾಳವನ್ನು ವಿಭಜಿಸಿದನು.
• ಹಿಂದೂ-ಮುಸ್ಲಿಮರನ್ನು ಬೇರ್ಪಡಿಸುವ 'ಒಡೆದು ಆಳುವ ನೀತಿ'ಯಾಗಿತ್ತು.
• ಭಾರತೀಯರ ತೀವ್ರ ಪ್ರತಿಭಟನೆಯ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ 1911 ರಲ್ಲಿ ಬಂಗಾಳ ವಿಭಜನೆಯನ್ನು ಹಿಂಪಡೆಯಲಾಯಿತು.
• ಈ ವಿಭಜನೆಯ ವಿರುದ್ಧ 'ಸ್ವದೇಶಿ ಚಳವಳಿ' ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು, ವಿದೇಶಿ ವಸ್ತುಗಳ ಬಹಿಷ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಕರೆ ನೀಡಲಾಯಿತು.

ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿಗಳ ಪಾತ್ರ:

• ಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ಮಾರ್ಗಗಳಿಂದ ಬ್ರಿಟಿಷರನ್ನು ಭಾರತದಿಂದ ಹೊರಹಾಕಬೇಕು ಎಂದು ನಂಬಿದ್ದರು.
• 'ಅನುಶೀಲನ ಸಮಿತಿ' ಮತ್ತು 'ಅಭಿನವ ಭಾರತ' ಪ್ರಮುಖ ರಹಸ್ಯ ಸಂಘಟನೆಗಳು.
• ವಿ.ಡಿ. ಸಾವರ್ಕರ್, ಅರಬಿಂದೋ ಘೋಷ್, ಶ್ಯಾಮಾಜಿ ಕೃಷ್ಣವರ್ಮ, ಮೇಡಮ್ ಕಾಮಾ, ಖುದಿರಾಮ್ ಬೋಸ್, ರಾಮ್ ಪ್ರಸಾದ್ ಬಿಸ್ಮಿಲ್, ಭಗತ್ ಸಿಂಗ್, ಚಂದ್ರಶೇಖರ ಆಜಾದ್ ಪ್ರಮುಖ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿಗಳು.

ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ ನೇತೃತ್ವದ ಕಾಲ (1920 - 1947) - ಗಾಂಧಿಯುಗ:

• ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು 'ಪರೋಕ್ಷ ಪ್ರತಿರೋಧ', 'ಅಹಿಂಸೆ' ಮತ್ತು 'ಸತ್ಯಾಗ್ರಹವನ್ನು' ಪ್ರಮುಖ ಹೋರಾಟದ ತಂತ್ರಗಳನ್ನಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಂಡರು.
• ತಮ್ಮ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳನ್ನು 'ಯಂಗ್ ಇಂಡಿಯಾ' ಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತಿದ್ದರು.
• ರೌಲತ್ ಕಾಯಿದೆ (1919): ಕೇವಲ ಗುಮಾನಿಯ ಮೇಲೆ ಜನರನ್ನು ಬಂಧಿಸುವ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರಿಗೆ ನೀಡಿತು. ಗಾಂಧೀಜಿ ಇದರ ವಿರುದ್ಧ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ ನಡೆಸಿದರು.
• ಜಲಿಯನ್‌ವಾಲಾಬಾಗ್ ಹತ್ಯಾಕಾಂಡ (1919): ರೌಲತ್ ಕಾಯಿದೆಯ ವಿರುದ್ಧದ ಪ್ರತಿಭಟನಾ ಸಭೆಯ ಮೇಲೆ ಜನರಲ್ ಡಯರ್ ಗುಂಡು ಹಾರಿಸಿದನು. 379 ಜನರು ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದರು. ರವೀಂದ್ರನಾಥ ಠಾಗೂರ್ 'ನೈಟ್‌ಹುಡ್' ಗೌರವವನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿದರು.
• ಖಿಲಾಫತ್ ಚಳವಳಿ: ಟರ್ಕಿಯ ಸುಲ್ತಾನರ ಮೇಲೆ ಬ್ರಿಟಿಷರ ದೌರ್ಜನ್ಯ ಖಂಡಿಸಿ ಮಹಮದ್ ಅಲಿ ಮತ್ತು ಶೌಕತ್ ಅಲಿ ಸಹೋದರರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಗಾಂಧೀಜಿ ಬೆಂಬಲ ನೀಡಿದರು, ಹಿಂದೂ-ಮುಸ್ಲಿಂ ಐಕ್ಯತೆಗೆ ಪ್ರಮುಖವಾಯಿತು.
• ಅಸಹಕಾರ ಚಳವಳಿ (1920): ಗಾಂಧೀಜಿ ಕರೆ ನೀಡಿದರು. ಶಾಲಾ-ಕಾಲೇಜು, ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳ ಬಹಿಷ್ಕಾರ, ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಪುರಸ್ಕಾರಗಳ ಹಿಂದಿರುಗಿಸುವಿಕೆ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶಗಳು.
• ಚೌರಿಚೌರಾ ಘಟನೆ (1922): ಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ಘಟನೆಯಿಂದಾಗಿ ಗಾಂಧೀಜಿ ಅಸಹಕಾರ ಚಳವಳಿಯನ್ನು ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಂಡರು. 22 ಪೊಲೀಸರು ಸಜೀವ ದಹನವಾದರು.
• ಸ್ವರಾಜ್ ಪಕ್ಷ (1923): ಸಿ.ಆರ್. ದಾಸ್ ಮತ್ತು ಮೋತಿಲಾಲ್ ನೆಹರು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಶಾಸನಸಭೆಯನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಿ ಒಳಗಿನಿಂದಲೇ ಸರ್ಕಾರದ ನೀತಿಯನ್ನು ವಿರೋಧಿಸುವುದು ಇದರ ಗುರಿಯಾಗಿತ್ತು.
• ಸೈಮನ್ ಆಯೋಗ (1927): ಜಾನ್ ಸೈಮನ್ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ನೇಮಿಸಲಾದ ಈ ಆಯೋಗದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಭಾರತೀಯರಿರಲಿಲ್ಲ, ಆದ್ದರಿಂದ ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಬಹಿಷ್ಕರಿಸಿತು. "ಸೈಮನ್ ಹಿಂದಕ್ಕೆ ಹೋಗು" ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳು ನಡೆದವು.
• ಲಾಹೋರ್ ಅಧಿವೇಶನ (1929): ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆಯಲ್ಲಿ 'ಸಂಪೂರ್ಣ ಸ್ವರಾಜ್ಯ' ನಮ್ಮ ಗುರಿ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಯಿತು.
• ದಂಡಿ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ (1930) ಮತ್ತು ಸವಿನಯ ಕಾನೂನು ಭಂಗ ಚಳವಳಿ: ಉಪ್ಪಿನ ಮೇಲಿನ ತೆರಿಗೆ ರದ್ದತಿಗೆ ಒತ್ತಾಯಿಸಿ ಗಾಂಧೀಜಿ ಸಬರಮತಿ ಆಶ್ರಮದಿಂದ ದಂಡಿಯವರೆಗೆ ಕಾಲ್ನಡಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಸಾಗಿ ಉಪ್ಪನ್ನು ತಯಾರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಕಾನೂನು ಭಂಗ ಚಳವಳಿಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಆರ್.ಆರ್. ದಿವಾಕರ್, ಕೌಜಲಗಿ ಹನುಮಂತರಾಯರು, ಗಂಗಾಧರ ದೇಶಪಾಂಡೆ, ಹರ್ಡೇಕರ್ ಮಂಜಪ್ಪ ಮತ್ತು ಕಾರ್ನಾಡು ಸದಾಶಿವರಾಯರನ್ನೊಳಗೊಂಡ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ ಸಮಿತಿ ಕಾರವಾರ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಅಂಕೋಲ ತಾಲ್ಲೂಕಿನಲ್ಲಿ ಉಪ್ಪಿನ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು.
• ದುಂಡು ಮೇಜಿನ ಪರಿಷತ್ತುಗಳು: 1930 ರಲ್ಲಿ ಲಂಡನ್‌ನಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳ ಸಮಾವೇಶ ಕರೆಯಲಾಯಿತು. ಡಾ. ಬಿ.ಆರ್. ಅಂಬೇಡ್ಕರ್, ಎಂ.ಆರ್. ಜಯಕರ್, ತೇಜಬಹದ್ದೂರ್ ಸಪ್ರು, ಮಹಮದ್ ಅಲಿ ಜಿನ್ನಾ ಮೊದಲಾದವರು ಭಾಗವಹಿಸಿದರು.

ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶಗಳು (ವಿಶ್ವಾಸನೀಯ ವೆಬ್ ಮೂಲಗಳಿಂದ):

1857 ರ ಪ್ರಥಮ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮ: ಈ ದಂಗೆಯು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಡಳಿತಕ್ಕೆ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಸವಾಲಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆಯ ಭಾವನೆ ಬೆಳೆಯಲು ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣವಾಯಿತು.

ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಪ್ರಮುಖ ಗವರ್ನರ್ ಜನರಲ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ವೈಸ್‌ರಾಯ್‌ಗಳು:

• ಲಾರ್ಡ್ ಡಾಲ್‌ಹೌಸಿ (Lord Dalhousie): ದತ್ತು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಹಕ್ಕಿಲ್ಲ ನೀತಿ (Doctrine of Lapse) ಜಾರಿಗೆ ತಂದನು, ಇದು ಹಲವು ರಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಸೇರಿಸಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು.
• ಲಾರ್ಡ್ ಕರ್ಜನ್ (Lord Curzon): ಬಂಗಾಳ ವಿಭಜನೆ (1905) ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳ ಕಾಯಿದೆ (1904) ಯನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತಂದನು.
• ಲಾರ್ಡ್ ಮಿಂಟೋ (Lord Minto): ಮಾರ್ಲೆ-ಮಿಂಟೋ ಸುಧಾರಣೆಗಳು (1909) ಮುಸ್ಲಿಮರಿಗೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಮತದಾರ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿತು.
• ಲಾರ್ಡ್ ಚೆಮ್ಸ್‌ಫೋರ್ಡ್ (Lord Chelmsford): ಮಾಂಟೆಗು-ಚೆಮ್ಸ್‌ಫೋರ್ಡ್ ಸುಧಾರಣೆಗಳು (1919) ಮತ್ತು ರೌಲತ್ ಕಾಯಿದೆ ಜಾರಿಗೆ ಬಂದವು.

ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿಯವರ ಮೊದಲ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹಗಳು:

• ಚಂಪಾರಣ್ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ (1917): ಬಿಹಾರದಲ್ಲಿ ಇಂಡಿಗೊ ರೈತರ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ.
• ಖೇಡಾ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ (1918): ಗುಜರಾತ್‌ನಲ್ಲಿ ಬೆಳೆ ವೈಫಲ್ಯದಿಂದ ತೆರಿಗೆ ವಿನಾಯಿತಿಗಾಗಿ ರೈತರ ಹೋರಾಟ.
• ಅಹಮದಾಬಾದ್ ಮಿಲ್ ಮುಷ್ಕರ (1918): ಕಾರ್ಮಿಕರ ವೇತನ ಹೆಚ್ಚಳಕ್ಕಾಗಿ ನಡೆದ ಮುಷ್ಕರ.

ಭಾರತದ ವಿಭಜನೆ:

• ಮೌಂಟ್‌ಬ್ಯಾಟನ್ ಯೋಜನೆ (June 3 Plan): ಭಾರತವನ್ನು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಎಂದು ವಿಭಜಿಸುವ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಲಾರ್ಡ್ ಮೌಂಟ್‌ಬ್ಯಾಟನ್ ಜೂನ್ 3, 1947 ರಂದು ಘೋಷಿಸಿದರು.
• ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಕಾಯಿದೆ 1947 (Indian Independence Act 1947): ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಅಂಗೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಈ ಕಾಯಿದೆಯು ಆಗಸ್ಟ್ 15, 1947 ರಂದು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ನೀಡಿತು ಮತ್ತು ಭಾರತ ಹಾಗೂ ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಎಂಬ ಎರಡು ಡೊಮಿನಿಯನ್‌ಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿತು.

ಪ್ರಮುಖ ಕಾಯಿದೆಗಳು ಮತ್ತು ಸುಧಾರಣೆಗಳು:

• ಪಿಟ್ಸ್ ಇಂಡಿಯಾ ಕಾಯಿದೆ 1784 (Pitt's India Act 1784): ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಈಸ್ಟ್ ಇಂಡಿಯಾ ಕಂಪನಿಯ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ನಿಯಂತ್ರಣ ನೀಡಿತು.
• ಚಾರ್ಟರ್ ಕಾಯಿದೆಗಳು (Charter Acts): 1793, 1813, 1833, 1853 ರಲ್ಲಿ ಜಾರಿಗೆ ಬಂದವು, ಇವು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ತಂದವು.
• ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ ಕಾಯಿದೆ 1935 (Government of India Act 1935): ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಸ್ವಾಯತ್ತತೆ, ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ದ್ವಿಸದನ ಪದ್ಧತಿ ಮತ್ತು ಅಖಿಲ ಭಾರತ ಒಕ್ಕೂಟದ ಪರಿಕಲ್ಪನೆ ನೀಡಿತು. ಭಾರತದ ಸಂವಿಧಾನದ ಹಲವು ಅಂಶಗಳಿಗೆ ಆಧಾರವಾಗಿದೆ.

ಮಹತ್ವದ ಸಮಿತಿಗಳು/ಆಯೋಗಗಳು:

ಹಂಟರ್ ಆಯೋಗ (Hunter Commission): ಜಲಿಯನ್‌ವಾಲಾಬಾಗ್ ಹತ್ಯಾಕಾಂಡದ ತನಿಖೆಗಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು.

 

ಪ್ರಶ್ನೆ 1: ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಅನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ನಿವೃತ್ತ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸಿವಿಲ್ ಸರ್ವಿಸ್ ಅಧಿಕಾರಿ ಯಾರು? 

ಎ) ಲಾರ್ಡ್ ಕರ್ಜನ್

ಬಿ) ಲಾರ್ಡ್ ರಿಪ್ಪನ್

ಸಿ) ಎ. ಓ. ಹೂಮ್

ಡಿ) ಲಾರ್ಡ್ ಲಿಟ್ಟನ್

ಸರಿಯಾದ ಉತ್ತರ: ಸಿ) ಎ. ಓ. ಹೂಮ್

ವಿವರಣೆ:

ಸಿ) ಎ. ಓ. ಹೂಮ್: ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಅನ್ನು 1885 ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ನಿವೃತ್ತ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸಿವಿಲ್ ಸರ್ವಿಸ್ ಅಧಿಕಾರಿ ಎ. ಓ. ಹೂಮ್ (Allan Octavian Hume) ಆಗಿದ್ದಾರೆ. ಭಾರತೀಯರಲ್ಲಿ ರಾಜಕೀಯ ಪ್ರಜ್ಞೆ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆಯ ಮನೋಭಾವನೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಈ ಸಂಸ್ಥೆ ಶ್ರಮಿಸಿತು. 

ಎ) ಲಾರ್ಡ್ ಕರ್ಜನ್: 1905 ರಲ್ಲಿ ಬಂಗಾಳದ ವಿಭಜನೆಗೆ ಕಾರಣನಾದ ವೈಸ್‌ರಾಯ್ ಲಾರ್ಡ್ ಕರ್ಜನ್. ಈ ವಿಭಜನೆಯು ಬ್ರಿಟಿಷರ 'ಒಡೆದು ಆಳುವ ನೀತಿ'ಯ ಪ್ರತೀಕವಾಗಿತ್ತು. 

ಬಿ) ಲಾರ್ಡ್ ರಿಪ್ಪನ್: ಲಾರ್ಡ್ ರಿಪ್ಪನ್ 'ಇಲ್ಬರ್ಟ್ ಮಸೂದೆ'ಯನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತಂದು ಏಕರೂಪ ಕಾನೂನು ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ದಾರಿ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟನು. ಈ ಮಸೂದೆಯನ್ನು ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಬ್ರಿಟಿಷರು ವಿರೋಧಿಸಿದರು. 

ಡಿ) ಲಾರ್ಡ್ ಲಿಟ್ಟನ್: ಲಾರ್ಡ್ ಲಿಟ್ಟನ್ 1878 ರಲ್ಲಿ ಪತ್ರಿಕೋದ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಜನರನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು 'ದೇಶೀಯ ಪತ್ರಿಕೆಗಳ ನಿಯಂತ್ರಣ ಕಾಯ್ದೆ'ಯನ್ನು (Vernacular Press Act) ಜಾರಿಗೆ ತಂದನು. 

ಪ್ರಶ್ನೆ 2: 'ಸಂಪತ್ತಿನ ಸೋರುವಿಕೆ ಸಿದ್ಧಾಂತ' (Drain Theory) ವನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದವರು ಯಾರು ಮತ್ತು ಈ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಪ್ರಕಾರ ಸಂಪತ್ತು ಇಂಗ್ಲೆಂಡಿಗೆ ಸೋರಿ ಹೋಗಲು ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಯಾವುದು? 

ಎ) ಬಾಲಗಂಗಾಧರ ತಿಲಕ್; ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರಕುಗಳ ಹೆಚ್ಚಿದ ಆಮದು.

ಬಿ) ದಾದಾಬಾಯಿ ನವರೋಜಿ; ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದ ವೇತನ ಮತ್ತು ನಿವೃತ್ತಿ ವೇತನ.

ಸಿ) ಗೋಪಾಲಕೃಷ್ಣ ಗೋಖಲೆ; ಭಾರತದಿಂದ ಕಚ್ಚಾ ವಸ್ತುಗಳ ರಫ್ತು.

ಡಿ) ಸುರೇಂದ್ರನಾಥ ಬ್ಯಾನರ್ಜಿ; ಭಾರತೀಯ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಲ್ಲಿನ ಕೊರತೆ.

ಸರಿಯಾದ ಉತ್ತರ: ಬಿ) ದಾದಾಬಾಯಿ ನವರೋಜಿ; ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದ ವೇತನ ಮತ್ತು ನಿವೃತ್ತಿ ವೇತನ.

ವಿವರಣೆ:

ಬಿ) ದಾದಾಬಾಯಿ ನವರೋಜಿ; ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದ ವೇತನ ಮತ್ತು ನಿವೃತ್ತಿ ವೇತನ: ದಾದಾಬಾಯಿ ನವರೋಜಿಯವರು 'ಸಂಪತ್ತಿನ ಸೋರುವಿಕೆ ಸಿದ್ಧಾಂತ'ವನ್ನು (Drain Theory) ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದರು. ಅವರ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದ ವೇತನ, ನಿವೃತ್ತಿ ವೇತನ ಮತ್ತು ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಭಾರತವೇ ಭರಿಸಬೇಕಾಗಿದ್ದು, ಇದರಿಂದ ಅಪಾರವಾದ ಸಂಪತ್ತು ಬ್ರಿಟನ್ನಿಗೆ ಹರಿದು ಹೋಗುತ್ತಿತ್ತು. ಆಮದನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿ ರಫ್ತನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿದ್ದರಿಂದ ಪ್ರತಿಕೂಲ ಸಂದಾಯ ಉಂಟಾಗಿ ದೇಶದ ಸಂಪತ್ತು ಇಂಗ್ಲೆಂಡಿಗೆ ಹರಿಯಿತು ಎಂದು ಅವರು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದರು. 

ಎ) ಬಾಲಗಂಗಾಧರ ತಿಲಕ್; ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರಕುಗಳ ಹೆಚ್ಚಿದ ಆಮದು: ಬಾಲಗಂಗಾಧರ ತಿಲಕ್ ಅವರು 'ತೀವ್ರವಾದಿಗಳ' ಗುಂಪಿಗೆ ಸೇರಿದ್ದು, 'ಸ್ವರಾಜ್ಯ ನನ್ನ ಜನ್ಮಸಿದ್ಧ ಹಕ್ಕು' ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿದರು. ಅವರು 'ಕೇಸರಿ' ಮತ್ತು 'ಮರಾಠ' ಪತ್ರಿಕೆಗಳ ಮೂಲಕ ಜನರನ್ನು ಸಂಘಟಿಸಿದರು. ಸಂಪತ್ತಿನ ಸೋರುವಿಕೆ ಸಿದ್ಧಾಂತವನ್ನು ಅವರು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಲಿಲ್ಲ, ಆದರೂ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರಕುಗಳ ಆಮದು ಸಂಪತ್ತು ಸೋರಿಕೆಗೆ ಒಂದು ಕಾರಣವಾಗಿತ್ತು. 

ಸಿ) ಗೋಪಾಲಕೃಷ್ಣ ಗೋಖಲೆ; ಭಾರತದಿಂದ ಕಚ್ಚಾ ವಸ್ತುಗಳ ರಫ್ತು: ಗೋಪಾಲಕೃಷ್ಣ ಗೋಖಲೆ ಅವರು 'ಮಂದಗಾಮಿ' ನಾಯಕರಾಗಿದ್ದು, ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಳ್ವಿಕೆ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಪರತೆಯಲ್ಲಿ ನಂಬಿಕೆ ಇಟ್ಟಿದ್ದರು. ಅವರು ಸಂಪತ್ತಿನ ಸೋರುವಿಕೆ ಸಿದ್ಧಾಂತವನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸದಿದ್ದರೂ, ಬ್ರಿಟಿಷರ ಆರ್ಥಿಕ ನೀತಿಗಳು ಭಾರತದಿಂದ ಕಚ್ಚಾ ವಸ್ತುಗಳ ರಫ್ತಿಗೆ ಮತ್ತು ಸಂಪತ್ತಿನ ಹೊರ ಹರಿವಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿದ್ದವು. 

ಡಿ) ಸುರೇಂದ್ರನಾಥ ಬ್ಯಾನರ್ಜಿ; ಭಾರತೀಯ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಲ್ಲಿನ ಕೊರತೆ: ಸುರೇಂದ್ರನಾಥ ಬ್ಯಾನರ್ಜಿ ಕೂಡ ಮಂದಗಾಮಿ ನಾಯಕರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು 'ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ವಿಕಾಸದಲ್ಲಿ ಕೆಟ್ಟ ಆಡಳಿತಗಾರರಿಂದಲೂ ಒಂದು ಉಪಯೋಗವಿದೆ...' ಎಂಬ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ಸಂಪತ್ತಿನ ಸೋರುವಿಕೆ ಸಿದ್ಧಾಂತವನ್ನು ಅವರು ನೇರವಾಗಿ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಲಿಲ್ಲ. ಭಾರತೀಯ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಲ್ಲಿನ ಕೊರತೆ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆರ್ಥಿಕ ನೀತಿಗಳ ಒಂದು ಪರಿಣಾಮವಾಗಿತ್ತು. 

ಪ್ರಶ್ನೆ 3: ವಿವರಣೆ (A): 1919ರ ರೌಲತ್ ಕಾಯ್ದೆಯ ವಿರುದ್ಧ ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು ಸತ್ಯಾಗ್ರಹವನ್ನು ಪ್ರಮುಖ ಅಸ್ತ್ರವಾಗಿ ಬಳಸಿದರು. 

ಕಾರಣ (R): ರೌಲತ್ ಕಾಯ್ದೆಯು ಕೇವಲ ಗುಮಾನಿಯ ಮೇಲೆ ಜನರನ್ನು ಬಂಧಿಸಿ ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸಲು ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರಿಗೆ ಅಧಿಕಾರ ನೀಡಿತ್ತು ಮತ್ತು ಇದು ಅಮಾನವೀಯ ಕಾಯ್ದೆಯಾಗಿತ್ತು. 

ಆಯ್ಕೆಗಳು:

ಎ) A ಮತ್ತು R ಎರಡೂ ಸರಿಯಾಗಿವೆ ಮತ್ತು R, A ಗೆ ಸರಿಯಾದ ವಿವರಣೆಯಾಗಿದೆ.

ಬಿ) A ಮತ್ತು R ಎರಡೂ ಸರಿಯಾಗಿವೆ ಆದರೆ R, A ಗೆ ಸರಿಯಾದ ವಿವರಣೆಯಲ್ಲ.

ಸಿ) A ಸರಿಯಾಗಿದೆ ಆದರೆ R ತಪ್ಪಾಗಿದೆ.

ಡಿ) A ತಪ್ಪಾಗಿದೆ ಆದರೆ R ಸರಿಯಾಗಿದೆ.

ಸರಿಯಾದ ಉತ್ತರ: ಎ) A ಮತ್ತು R ಎರಡೂ ಸರಿಯಾಗಿವೆ ಮತ್ತು R, A ಗೆ ಸರಿಯಾದ ವಿವರಣೆಯಾಗಿದೆ.

ವಿವರಣೆ:

ವಿವರಣೆ (A) ಸರಿಯಾಗಿದೆ: 1919ರ ರೌಲತ್ ಕಾಯ್ದೆಯು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಅನುಮಾನದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಯಾವುದೇ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಬಂಧಿಸಿ ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸುವ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ನೀಡಿತು. ಇದು ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕುಗಳ ಉಲ್ಲಂಘನೆಯಾಗಿತ್ತು. ಇದನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿ ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು ತಮ್ಮ ಪ್ರಮುಖ ಅಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ಅಸ್ತ್ರವಾದ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಈ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹಕ್ಕೆ ವ್ಯಾಪಕ ಬೆಂಬಲ ದೊರೆಯಿತು. 

ಕಾರಣ (R) ಸರಿಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು A ಗೆ ಸರಿಯಾದ ವಿವರಣೆಯಾಗಿದೆ: ರೌಲತ್ ಕಾಯ್ದೆಯು (ಫೆಬ್ರವರಿ 1919ರಲ್ಲಿ ಜಾರಿಗೆ ತರಲಾಯಿತು) 'ಕೇವಲ ಗುಮಾನಿಯ ಮೇಲೆ ಜನರನ್ನು ಬಂಧಿಸಿ ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸುವ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರಿಗೆ ನೀಡಿತು'.  ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು ಇದನ್ನು 'ಅಮಾನವೀಯ ಕಾಯ್ದೆ' ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದ್ದು, ಇದರಿಂದಾಗಿ ಇದನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಲು ಸತ್ಯಾಗ್ರಹದಂತಹ ಸಾತ್ವಿಕ ಹೋರಾಟದ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಆರಿಸಿಕೊಂಡರು. ಆದ್ದರಿಂದ, R ಎಂಬುದು A ಗೆ ನೇರ ಮತ್ತು ತಾರ್ಕಿಕ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ.

ಪ್ರಶ್ನೆ 4: ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ನ ಮಂದಗಾಮಿ ನಾಯಕರ ಪ್ರಮುಖ ಬೇಡಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಯಾವುದು?

ಎ) ಸಂಪೂರ್ಣ ಸ್ವರಾಜ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಒತ್ತಾಯಿಸುವುದು.

ಬಿ) ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರ್ಕಾರದಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯರ ರಾಜಕೀಯ ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು.

ಸಿ) ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಳ್ವಿಕೆಯನ್ನು ತಕ್ಷಣ ಕೊನೆಗೊಳಿಸುವುದು.

ಡಿ) ಸಶಸ್ತ್ರ ಕ್ರಾಂತಿಯ ಮೂಲಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಪಡೆಯುವುದು.

ಸರಿಯಾದ ಉತ್ತರ: ಬಿ) ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರ್ಕಾರದಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯರ ರಾಜಕೀಯ ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು.

ವಿವರಣೆ:

ಬಿ) ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರ್ಕಾರದಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯರ ರಾಜಕೀಯ ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು: ಮಂದಗಾಮಿಗಳು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಳ್ವಿಕೆಯ ನ್ಯಾಯಪರತೆಯಲ್ಲಿ ನಂಬಿಕೆ ಇಟ್ಟಿದ್ದರು. ಅವರು ಶಾಂತಿಯುತ ಮತ್ತು ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಮಾರ್ಗಗಳಾದ ಮನವಿಗಳು, ಮನವಿ ಪತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ನಿಯೋಗಗಳ ಮೂಲಕ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾರತೀಯ ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯ, ನಾಗರಿಕ ಸೇವೆಗಳ ಭಾರತೀಕರಣ ಮತ್ತು ಶಾಸನ ಸಭೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಸದಸ್ಯರ ಹೆಚ್ಚಳಕ್ಕೆ ಬೇಡಿಕೆ ಇಟ್ಟಿದ್ದರು.

ಎ) ಸಂಪೂರ್ಣ ಸ್ವರಾಜ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಒತ್ತಾಯಿಸುವುದು: ಸಂಪೂರ್ಣ ಸ್ವರಾಜ್ಯದ ಬೇಡಿಕೆಯು ಮಂದಗಾಮಿಗಳ ನಂತರ ಬಂದ ತೀವ್ರವಾದಿಗಳು ಮತ್ತು ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿಯವರಂತಹ ನಾಯಕರ ಮುಖ್ಯ ಗುರಿಯಾಗಿತ್ತು. ಮಂದಗಾಮಿಗಳು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಕಿರೀಟದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ವ-ಆಡಳಿತ (Self-governance) ಅಥವಾ ಡೊಮಿನಿಯನ್ ಸ್ಥಾನಮಾನವನ್ನು ಬಯಸಿದ್ದರು.

ಸಿ) ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಳ್ವಿಕೆಯನ್ನು ತಕ್ಷಣ ಕೊನೆಗೊಳಿಸುವುದು: ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಳ್ವಿಕೆಯನ್ನು ತಕ್ಷಣ ಕೊನೆಗೊಳಿಸುವಂತಹ ತೀವ್ರ ಬೇಡಿಕೆ ಮಂದಗಾಮಿಗಳದ್ದಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಇದು ತೀವ್ರವಾದಿಗಳು ಮತ್ತು ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿಗಳ ಗುರಿಯಾಗಿತ್ತು.

ಡಿ) ಸಶಸ್ತ್ರ ಕ್ರಾಂತಿಯ ಮೂಲಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಪಡೆಯುವುದು: ಸಶಸ್ತ್ರ ಕ್ರಾಂತಿಯ ಮೂಲಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಪಡೆಯುವ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವನ್ನು ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಗುಂಪುಗಳು ಹೊಂದಿದ್ದವು, ಮಂದಗಾಮಿಗಳು ಇದನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿದರು.

ಪ್ರಶ್ನೆ 5: 'ಸ್ವರಾಜ್ಯ ನನ್ನ ಜನ್ಮಸಿದ್ಧ ಹಕ್ಕು, ಅದನ್ನು ನಾನು ಪಡೆದೇ ತೀರುತ್ತೇನೆ' ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿದವರು ಯಾರು ಮತ್ತು ಅವರು ಯಾವ ಪ್ರಮುಖ ಪತ್ರಿಕೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು?

ಎ) ಲಾಲಾ ಲಜಪತ್ ರಾಯ್; 'ದಿ ಪಂಜಾಬಿ' ಮತ್ತು 'ದಿ ಪೀಪಲ್'.

ಬಿ) ಬಿಪಿನ್ ಚಂದ್ರ ಪಾಲ್; 'ನ್ಯೂ ಇಂಡಿಯಾ' ಮತ್ತು 'ವಂದೇ ಮಾತರಂ'.

ಸಿ) ಬಾಲಗಂಗಾಧರ ತಿಲಕ್; 'ಕೇಸರಿ' ಮತ್ತು 'ಮರಾಠಾ'.

ಡಿ) ಅರವಿಂದ ಘೋಷ್; 'ವಂದೇ ಮಾತರಂ' ಮತ್ತು 'ಕರ್ಮಯೋಗಿನ್'.

ಸರಿಯಾದ ಉತ್ತರ: ಸಿ) ಬಾಲಗಂಗಾಧರ ತಿಲಕ್; 'ಕೇಸರಿ' ಮತ್ತು 'ಮರಾಠಾ'.

ವಿವರಣೆ:

ಸಿ) ಬಾಲಗಂಗಾಧರ ತಿಲಕ್; 'ಕೇಸರಿ' ಮತ್ತು 'ಮರಾಠಾ': ಬಾಲಗಂಗಾಧರ ತಿಲಕ್ ಅವರು ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟದ 'ತೀವ್ರಗಾಮಿ' ನಾಯಕರಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖರು. 'ಸ್ವರಾಜ್ಯ ನನ್ನ ಜನ್ಮಸಿದ್ಧ ಹಕ್ಕು, ಅದನ್ನು ನಾನು ಪಡೆದೇ ತೀರುತ್ತೇನೆ' ಎಂಬ ಅವರ ಘೋಷಣೆ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದೆ. ಅವರು 'ಕೇಸರಿ' (ಮರಾಠಿ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ) ಮತ್ತು 'ಮರಾಠಾ' (ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ) ಎಂಬ ಎರಡು ಪ್ರಭಾವಶಾಲಿ ಪತ್ರಿಕೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆ ಮತ್ತು ಬ್ರಿಟಿಷರ ವಿರುದ್ಧದ ಜಾಗೃತಿಯನ್ನು ಮೂಡಿಸಿದರು. ಗಣೇಶ ಚತುರ್ಥಿ ಮತ್ತು ಶಿವಾಜಿ ಉತ್ಸವಗಳನ್ನು ಜನರನ್ನು ಸಂಘಟಿಸಲು ಬಳಸಿದರು.

ಎ) ಲಾಲಾ ಲಜಪತ್ ರಾಯ್; 'ದಿ ಪಂಜಾಬಿ' ಮತ್ತು 'ದಿ ಪೀಪಲ್': ಲಾಲಾ ಲಜಪತ್ ರಾಯ್ ಅವರು 'ಪಂಜಾಬ್ ಕೇಸರಿ' ಎಂದೇ ಪ್ರಸಿದ್ಧರು. ಅವರು ಬಿಪಿನ್ ಚಂದ್ರ ಪಾಲ್ ಮತ್ತು ಬಾಲಗಂಗಾಧರ ತಿಲಕ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ 'ಲಾಲ್-ಬಾಲ್-ಪಾಲ್' ತ್ರಯದಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು 'ದಿ ಪಂಜಾಬಿ' ಮತ್ತು 'ದಿ ಪೀಪಲ್' ಎಂಬ ಪತ್ರಿಕೆಗಳನ್ನು ಸಂಪಾದಿಸಿದರು. ಸೈಮನ್ ಆಯೋಗದ ವಿರುದ್ಧದ ಪ್ರತಿಭಟನೆಯಲ್ಲಿ ಲಾಠಿ ಚಾರ್ಜ್‌ಗೆ ಒಳಗಾಗಿ ನಿಧನರಾದರು.

ಬಿ) ಬಿಪಿನ್ ಚಂದ್ರ ಪಾಲ್; 'ನ್ಯೂ ಇಂಡಿಯಾ' ಮತ್ತು 'ವಂದೇ ಮಾತರಂ': ಬಿಪಿನ್ ಚಂದ್ರ ಪಾಲ್ ಅವರು ಲಾಲ್-ಬಾಲ್-ಪಾಲ್ ತ್ರಯದ ಮತ್ತೊಬ್ಬ ಪ್ರಮುಖ ಸದಸ್ಯರು. ಅವರು 'ನ್ಯೂ ಇಂಡಿಯಾ' ಮತ್ತು 'ವಂದೇ ಮಾತರಂ' (ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಆವೃತ್ತಿ) ಪತ್ರಿಕೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸ್ವದೇಶಿ, ಬಹಿಷ್ಕಾರ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದರು.

ಡಿ) ಅರವಿಂದ ಘೋಷ್; 'ವಂದೇ ಮಾತರಂ' ಮತ್ತು 'ಕರ್ಮಯೋಗಿನ್': ಅರವಿಂದ ಘೋಷ್ ಅವರು ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದರು ಮತ್ತು ನಂತರ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಜೀವನಕ್ಕೆ ತಿರುಗಿದರು. ಅವರು 'ವಂದೇ ಮಾತರಂ' (ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ದೈನಿಕ) ಮತ್ತು 'ಕರ್ಮಯೋಗಿನ್' ನಂತಹ ಪತ್ರಿಕೆಗಳನ್ನು ಸಂಪಾದಿಸಿದರು.

ಪ್ರಶ್ನೆ 6: 1905ರ ಬಂಗಾಳ ವಿಭಜನೆ ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸ್ವದೇಶಿ ಚಳುವಳಿಯ ಕುರಿತು ಈ ಕೆಳಗಿನ ಯಾವ ಹೇಳಿಕೆಗಳು ಸರಿಯಾಗಿವೆ?

1. ಬಂಗಾಳವನ್ನು ವಿಭಜಿಸುವ ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶವು ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಅನುಕೂಲಕ್ಕಾಗಿ ಎಂದು ಬ್ರಿಟಿಷರು ಸಮರ್ಥಿಸಿಕೊಂಡರು.

2. ಬಂಗಾಳ ವಿಭಜನೆಯು 'ಒಡೆದು ಆಳುವ ನೀತಿ'ಯ ಭಾಗವಾಗಿತ್ತು, ಇದು ಹಿಂದೂ ಮತ್ತು ಮುಸ್ಲಿಮರ ನಡುವೆ ಬಿರುಕು ಮೂಡಿಸಿತು.

3. ಸ್ವದೇಶಿ ಚಳುವಳಿಯು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರಕುಗಳ ಬಹಿಷ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಉತ್ತೇಜನಕ್ಕೆ ಮಾತ್ರ ಸೀಮಿತವಾಗಿತ್ತು.

4. ರವೀಂದ್ರನಾಥ ಠಾಕೂರ್ ಬಂಗಾಳ ವಿಭಜನೆಯನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿ 'ಅಮರ್ ಶೋನಾರ್ ಬಾಂಗ್ಲಾ' ಗೀತೆಯನ್ನು ರಚಿಸಿದರು.

ಆಯ್ಕೆಗಳು:

ಎ) 1, 2 ಮತ್ತು 3 ಮಾತ್ರ.

ಬಿ) 2, 3 ಮತ್ತು 4 ಮಾತ್ರ.

ಸಿ) 1, 2 ಮತ್ತು 4 ಮಾತ್ರ.

ಡಿ) 1, 3 ಮತ್ತು 4 ಮಾತ್ರ.

ಸರಿಯಾದ ಉತ್ತರ: ಸಿ) 1, 2 ಮತ್ತು 4 ಮಾತ್ರ.

ವಿವರಣೆ:

1) ಬಂಗಾಳವನ್ನು ವಿಭಜಿಸುವ ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶವು ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಅನುಕೂಲಕ್ಕಾಗಿ ಎಂದು ಬ್ರಿಟಿಷರು ಸಮರ್ಥಿಸಿಕೊಂಡರು: ಇದು ಸರಿಯಾದ ಹೇಳಿಕೆ. ಲಾರ್ಡ್ ಕರ್ಜನ್ ಅವರು ಬಂಗಾಳ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಾಂತ್ಯವಾಗಿದ್ದು, ಅದರ ಆಡಳಿತ ಕಷ್ಟಕರವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿ ವಿಭಜನೆಯನ್ನು ಸಮರ್ಥಿಸಿಕೊಂಡರು. ಆದರೆ ನಿಜವಾದ ಉದ್ದೇಶ ಬೇರೆಯಾಗಿತ್ತು.

2) ಬಂಗಾಳ ವಿಭಜನೆಯು 'ಒಡೆದು ಆಳುವ ನೀತಿ'ಯ ಭಾಗವಾಗಿತ್ತು, ಇದು ಹಿಂದೂ ಮತ್ತು ಮುಸ್ಲಿಮರ ನಡುವೆ ಬಿರುಕು ಮೂಡಿಸಿತು: ಇದು ಸರಿಯಾದ ಹೇಳಿಕೆ. ಬಂಗಾಳವನ್ನು ಪೂರ್ವ ಬಂಗಾಳ (ಮುಸ್ಲಿಂ ಬಹುಸಂಖ್ಯಾತ) ಮತ್ತು ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳ (ಹಿಂದೂ ಬಹುಸಂಖ್ಯಾತ) ಎಂದು ವಿಭಜಿಸುವ ಮೂಲಕ ಬ್ರಿಟಿಷರು ಹಿಂದೂ ಮತ್ತು ಮುಸ್ಲಿಮರ ನಡುವೆ ಮತೀಯ ಸಾಮರಸ್ಯವನ್ನು ಭಂಗಗೊಳಿಸಿ, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಚಳುವಳಿಯನ್ನು ದುರ್ಬಲಗೊಳಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು.

3) ಸ್ವದೇಶಿ ಚಳುವಳಿಯು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರಕುಗಳ ಬಹಿಷ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಉತ್ತೇಜನಕ್ಕೆ ಮಾತ್ರ ಸೀಮಿತವಾಗಿತ್ತು: ಇದು ತಪ್ಪಾದ ಹೇಳಿಕೆ. ಸ್ವದೇಶಿ ಚಳುವಳಿ ಕೇವಲ ಆರ್ಥಿಕ ಬಹಿಷ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಇದು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಸ್ಥಾಪನೆ, ಸ್ವಯಂಸಹಾಯ, ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರಿ ಸೇವೆಗಳ ಬಹಿಷ್ಕಾರವನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು. ಇದು ಒಂದು ಸಮಗ್ರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯವಾದಿ ಚಳುವಳಿಯಾಗಿ ವಿಕಸನಗೊಂಡಿತು.

4) ರವೀಂದ್ರನಾಥ ಠಾಕೂರ್ ಬಂಗಾಳ ವಿಭಜನೆಯನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿ 'ಅಮರ್ ಶೋನಾರ್ ಬಾಂಗ್ಲಾ' ಗೀತೆಯನ್ನು ರಚಿಸಿದರು: ಇದು ಸರಿಯಾದ ಹೇಳಿಕೆ. ಬಂಗಾಳ ವಿಭಜನೆಯ ವಿರೋಧ ಚಳುವಳಿಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ರವೀಂದ್ರನಾಥ ಠಾಕೂರ್ ಅವರು ಬಂಗಾಳದ ಏಕತೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿ 'ಅಮರ್ ಶೋನಾರ್ ಬಾಂಗ್ಲಾ' (ನನ್ನ ಬಂಗಾರದ ಬಂಗಾಳ) ಎಂಬ ದೇಶಭಕ್ತಿ ಗೀತೆಯನ್ನು ರಚಿಸಿದರು. ಈ ಗೀತೆಯು ಪ್ರಸ್ತುತ ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದ ರಾಷ್ಟ್ರಗೀತೆಯಾಗಿದೆ.

ಪ್ರಶ್ನೆ 7: ವಿವರಣೆ (A): 1905 ರಲ್ಲಿ ಬಂಗಾಳವನ್ನು ವಿಭಜಿಸಲಾಯಿತು, ಇದರ ಹಿಂದಿನ ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶವು ಬಂಗಾಳಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯವಾದವನ್ನು ದುರ್ಬಲಗೊಳಿಸುವುದಾಗಿತ್ತು.

ಕಾರಣ (R): ಬ್ರಿಟಿಷರು ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಅನುಕೂಲಕ್ಕಾಗಿ ವಿಭಜನೆ ಅನಿವಾರ್ಯ ಎಂದು ಹೇಳಿಕೊಂಡರೂ, ಬಂಗಾಳವು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ವಿರೋಧಿ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ಪ್ರಮುಖ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿದ್ದುದು ಅವರಿಗೆ ಆತಂಕವನ್ನುಂಟು ಮಾಡಿತ್ತು.

ಆಯ್ಕೆಗಳು:

ಎ) A ಮತ್ತು R ಎರಡೂ ಸರಿಯಾಗಿವೆ ಮತ್ತು R, A ಗೆ ಸರಿಯಾದ ವಿವರಣೆಯಾಗಿದೆ.

ಬಿ) A ಮತ್ತು R ಎರಡೂ ಸರಿಯಾಗಿವೆ ಆದರೆ R, A ಗೆ ಸರಿಯಾದ ವಿವರಣೆಯಲ್ಲ.

ಸಿ) A ಸರಿಯಾಗಿದೆ ಆದರೆ R ತಪ್ಪಾಗಿದೆ.

ಡಿ) A ತಪ್ಪಾಗಿದೆ ಆದರೆ R ಸರಿಯಾಗಿದೆ.

ಸರಿಯಾದ ಉತ್ತರ: ಎ) A ಮತ್ತು R ಎರಡೂ ಸರಿಯಾಗಿವೆ ಮತ್ತು R, A ಗೆ ಸರಿಯಾದ ವಿವರಣೆಯಾಗಿದೆ.

ವಿವರಣೆ:

ವಿವರಣೆ (A) ಸರಿಯಾಗಿದೆ: 1905 ರಲ್ಲಿ ಲಾರ್ಡ್ ಕರ್ಜನ್ ವೈಸ್ರಾಯ್ ಆಗಿದ್ದಾಗ ಬಂಗಾಳವನ್ನು ವಿಭಜಿಸಲಾಯಿತು. ಈ ವಿಭಜನೆಯು ಬಂಗಾಳದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿದ್ದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯವಾದಿ ಮನೋಭಾವವನ್ನು ಹತ್ತಿಕ್ಕುವ ಮತ್ತು 'ಒಡೆದು ಆಳುವ ನೀತಿ'ಯನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರುವ ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು.

ಕಾರಣ (R) ಸರಿಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು A ಗೆ ಸರಿಯಾದ ವಿವರಣೆಯಾಗಿದೆ: ಬ್ರಿಟಿಷರು ತಮ್ಮ ವಾದದಲ್ಲಿ ಬಂಗಾಳದ ದೊಡ್ಡ ಗಾತ್ರ ಮತ್ತು ಆಡಳಿತದ ತೊಂದರೆಗಳನ್ನು ವಿಭಜನೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿ ನೀಡಿದ್ದರೂ, ವಾಸ್ತವದಲ್ಲಿ ಬಂಗಾಳವು ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ವಿರೋಧಿ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತಾವಾದಿ ಸಂಘಟನೆಗಳು ಮತ್ತು ಬುದ್ಧಿಜೀವಿಗಳ ಪ್ರಮುಖ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿ ಮಾರ್ಪಟ್ಟಿತ್ತು. ವಿಭಜನೆಯ ಮೂಲಕ, ಬ್ರಿಟಿಷರು ಬಂಗಾಳಿಗಳನ್ನು ಮತೀಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ವಿಭಜಿಸಿ ಅವರ ಏಕತೆ ಮತ್ತು ಸಾಮೂಹಿಕ ಪ್ರತಿಭಟನೆಯನ್ನು ದುರ್ಬಲಗೊಳಿಸಲು ಬಯಸಿದ್ದರು. ಹೀಗಾಗಿ, R ಎಂಬುದು A ಗೆ ಸರಿಯಾದ ಮತ್ತು ಆಳವಾದ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ.

ಪ್ರಶ್ನೆ 8: ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯವಾದಿಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ, ಕೆಳಗಿನ ಯಾವ ಹೇಳಿಕೆಗಳು ಸರಿಯಾಗಿವೆ?

1. ಅವರು ಬ್ರಿಟಿಷರ ವಿನಂತಿಗಳಿಗೆ ಅಥವಾ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಮಾರ್ಗಗಳಿಗೆ ಯಾವುದೇ ನಂಬಿಕೆ ಇಡಲಿಲ್ಲ.

2. ಅವರು 'ವಂದೇ ಮಾತರಂ' ಅನ್ನು ತಮ್ಮ ಸ್ಫೂರ್ತಿಯ ಮೂಲವಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಂಡರು.

3. ಪ್ರಮುಖ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಸಂಘಟನೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ 'ಅನುಶೀಲನ್ ಸಮಿತಿ' ಯು ಬಂಗಾಳದಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿತ್ತು.

4. ಬಾಂಬ್ ಮತ್ತು ರಿವಾಲ್ವರ್‌ಗಳ ಬಳಕೆಯ ಮೂಲಕ ಬ್ರಿಟಿಷರಲ್ಲಿ ಭಯ ಮೂಡಿಸುವುದು ಅವರ ಮುಖ್ಯ ತಂತ್ರವಾಗಿತ್ತು.

ಆಯ್ಕೆಗಳು:

ಎ) 1, 2 ಮತ್ತು 3 ಮಾತ್ರ.

ಬಿ) 2, 3 ಮತ್ತು 4 ಮಾತ್ರ.

ಸಿ) 1, 3 ಮತ್ತು 4 ಮಾತ್ರ.

ಡಿ) 1, 2, 3 ಮತ್ತು 4.

ಸರಿಯಾದ ಉತ್ತರ: ಡಿ) 1, 2, 3 ಮತ್ತು 4.

ವಿವರಣೆ:

1) ಅವರು ಬ್ರಿಟಿಷರ ವಿನಂತಿಗಳಿಗೆ ಅಥವಾ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಮಾರ್ಗಗಳಿಗೆ ಯಾವುದೇ ನಂಬಿಕೆ ಇಡಲಿಲ್ಲ: ಇದು ಸರಿಯಾದ ಹೇಳಿಕೆ. ಮಂದಗಾಮಿಗಳ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ವಿಧಾನಗಳ ವೈಫಲ್ಯದಿಂದ ನಿರಾಶೆಗೊಂಡ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿಗಳು ಸಶಸ್ತ್ರ ಹೋರಾಟವೇ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಪಡೆಯಲು ಏಕೈಕ ಮಾರ್ಗವೆಂದು ನಂಬಿದ್ದರು.

2) ಅವರು 'ವಂದೇ ಮಾತರಂ' ಅನ್ನು ತಮ್ಮ ಸ್ಫೂರ್ತಿಯ ಮೂಲವಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಂಡರು: ಇದು ಸರಿಯಾದ ಹೇಳಿಕೆ. ಬಂಕಿಮಚಂದ್ರ ಚಟರ್ಜಿಯವರ 'ವಂದೇ ಮಾತರಂ' ಗೀತೆಯು ಬಂಗಾಳ ವಿಭಜನೆಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ದೇಶಭಕ್ತಿಯ ಪ್ರಮುಖ ಸಂಕೇತ ಮತ್ತು ಸ್ಫೂರ್ತಿಯ ಮೂಲವಾಗಿತ್ತು.

3) ಪ್ರಮುಖ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಸಂಘಟನೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ 'ಅನುಶೀಲನ್ ಸಮಿತಿ' ಯು ಬಂಗಾಳದಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿತ್ತು: ಇದು ಸರಿಯಾದ ಹೇಳಿಕೆ. ಅನುಶೀಲನ್ ಸಮಿತಿ, ಜುಗಾಂತರ್‌ನಂತಹ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಬಂಗಾಳದಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿದ್ದು, ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳನ್ನು ಹತ್ಯೆ ಮಾಡುವ ಮತ್ತು ಸಶಸ್ತ್ರ ದಂಗೆಗಳಿಗೆ ಯೋಜನೆ ರೂಪಿಸುವ ಮೂಲಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟವನ್ನು ತೀವ್ರಗೊಳಿಸಿದವು.

4) ಬಾಂಬ್ ಮತ್ತು ರಿವಾಲ್ವರ್‌ಗಳ ಬಳಕೆಯ ಮೂಲಕ ಬ್ರಿಟಿಷರಲ್ಲಿ ಭಯ ಮೂಡಿಸುವುದು ಅವರ ಮುಖ್ಯ ತಂತ್ರವಾಗಿತ್ತು: ಇದು ಸರಿಯಾದ ಹೇಳಿಕೆ. ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿಗಳು ಬ್ರಿಟಿಷರಲ್ಲಿ ಭಯವನ್ನು ಹುಟ್ಟಿಸಲು ಮತ್ತು ಯುವಕರಿಗೆ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ವಿರೋಧಿ ಹೋರಾಟಕ್ಕೆ ಪ್ರೇರಣೆ ನೀಡಲು ಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು, ಬಾಂಬ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ರಿವಾಲ್ವರ್‌ಗಳ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಆಶ್ರಯಿಸಿದರು.

ಪ್ರಶ್ನೆ 9: ಜಲಿಯನ್‌ವಾಲಾಬಾಗ್ ದುರಂತವು ಯಾವ ಕಾಯ್ದೆಯ ವಿರುದ್ಧದ ಪ್ರತಿಭಟನೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸಿತು?

ಎ) ಇಲ್ಬರ್ಟ್ ಮಸೂದೆ

ಬಿ) ದೇಶೀಯ ಪತ್ರಿಕೆಗಳ ನಿಯಂತ್ರಣ ಕಾಯ್ದೆ

ಸಿ) ರೌಲತ್ ಕಾಯ್ದೆ

ಡಿ) ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ ಕಾಯ್ದೆ, 1909

ಸರಿಯಾದ ಉತ್ತರ: ಸಿ) ರೌಲತ್ ಕಾಯ್ದೆ

ವಿವರಣೆ:

ಸಿ) ರೌಲತ್ ಕಾಯ್ದೆ: 1919ರ ರೌಲತ್ ಕಾಯ್ದೆಯನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿ ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳು ನಡೆದವು. ಪಂಜಾಬ್‌ನಲ್ಲಿ ಈ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳು ತೀವ್ರಗೊಂಡಿದ್ದವು. ರೌಲತ್ ಕಾಯ್ದೆಯಡಿ ಡಾ. ಸತ್ಯಪಾಲ್ ಮತ್ತು ಡಾ. ಸೈಫುದ್ದೀನ್ ಕಿಚ್ಲು ಅವರನ್ನು ಬಂಧಿಸಿದುದನ್ನು ಖಂಡಿಸಿ ಅಮೃತಸರದ ಜಲಿಯನ್‌ವಾಲಾಬಾಗ್‌ನಲ್ಲಿ ಶಾಂತಿಯುತ ಪ್ರತಿಭಟನೆ ಸಭೆ ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದಾಗ, ಜನರಲ್ ಡೈಯರ್ ಆದೇಶದ ಮೇರೆಗೆ ಗುಂಡು ಹಾರಿಸಿ ನೂರಾರು ನಿರಾಯುಧ ನಾಗರಿಕರನ್ನು ಹತ್ಯೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು.

ಎ) ಇಲ್ಬರ್ಟ್ ಮಸೂದೆ: ಇಲ್ಬರ್ಟ್ ಮಸೂದೆಯು ಭಾರತೀಯ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರಿಗೂ ಯುರೋಪಿಯನ್ ಪ್ರಜೆಗಳ ಪ್ರಕರಣಗಳನ್ನು ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುವ ಅಧಿಕಾರ ನೀಡಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿತು.

ಬಿ) ದೇಶೀಯ ಪತ್ರಿಕೆಗಳ ನಿಯಂತ್ರಣ ಕಾಯ್ದೆ (Vernacular Press Act): 1878ರಲ್ಲಿ ಲಾರ್ಡ್ ಲಿಟ್ಟನ್ ಇದನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತಂದನು, ಇದು ಸ್ಥಳೀಯ ಭಾಷಾ ಪತ್ರಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು.

ಡಿ) ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ ಕಾಯ್ದೆ, 1909 (Morley-Minto Reforms): ಇದು ಭಾರತೀಯ ಕೌನ್ಸಿಲ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿತು ಆದರೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಮತದಾರ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿತು.

ಪ್ರಶ್ನೆ 10: ಖಿಲಾಫತ್ ಚಳುವಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಈ ಕೆಳಗಿನ ಯಾವ ಹೇಳಿಕೆಗಳು ಸರಿಯಾಗಿವೆ?

1. ಇದು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ವಿರುದ್ಧ ಭಾರತೀಯ ಮುಸ್ಲಿಮರು ನಡೆಸಿದ ಚಳುವಳಿಯಾಗಿತ್ತು.

2. ಇದಕ್ಕೆ ಮುಖ್ಯ ಕಾರಣ ಟರ್ಕಿಯ ಖಲೀಫ್‌ನ ಸ್ಥಾನಮಾನವನ್ನು ಬ್ರಿಟಿಷರು ದುರ್ಬಲಗೊಳಿಸಿದ್ದು.

3. ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು ಈ ಚಳುವಳಿಗೆ ಬೆಂಬಲ ನೀಡಿದರು.

4. ಇದು ಅಸಹಕಾರ ಚಳುವಳಿಯ ಪ್ರಾರಂಭಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.

ಆಯ್ಕೆಗಳು:

ಎ) 1, 2 ಮತ್ತು 3 ಮಾತ್ರ.

ಬಿ) 2, 3 ಮತ್ತು 4 ಮಾತ್ರ.

ಸಿ) 1, 3 ಮತ್ತು 4 ಮಾತ್ರ.

ಡಿ) 1, 2, 3 ಮತ್ತು 4.

ಸರಿಯಾದ ಉತ್ತರ: ಎ) 1, 2 ಮತ್ತು 3 ಮಾತ್ರ. (PDF ನಲ್ಲಿ ಖಿಲಾಫತ್ ಚಳುವಳಿ ಅಸಹಕಾರ ಚಳುವಳಿಯೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿತು ಎಂದಿದೆ, ಆದರೆ ಅಸಹಕಾರ ಚಳುವಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು ಎಂದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿಲ್ಲ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಇದು ಎರಡರ ನಡುವೆ ಬಲವಾದ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.)

ವಿವರಣೆ:

1) ಇದು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ವಿರುದ್ಧ ಭಾರತೀಯ ಮುಸ್ಲಿಮರು ನಡೆಸಿದ ಚಳುವಳಿಯಾಗಿತ್ತು: ಇದು ಸರಿಯಾದ ಹೇಳಿಕೆ. ಭಾರತೀಯ ಮುಸ್ಲಿಮರು ಟರ್ಕಿಯ ಸುಲ್ತಾನನನ್ನು ತಮ್ಮ ಧಾರ್ಮಿಕ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ (ಖಲೀಫ್) ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದ್ದರು. ಮೊದಲ ವಿಶ್ವ ಯುದ್ಧದ ನಂತರ ಬ್ರಿಟಿಷರು ಟರ್ಕಿಯ ಒಟ್ಟೋಮನ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವನ್ನು ದುರ್ಬಲಗೊಳಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದಾಗ, ಖಲೀಫ್ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ಭಾರತೀಯ ಮುಸ್ಲಿಮರು ಖಿಲಾಫತ್ ಚಳುವಳಿಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು.

2) ಇದಕ್ಕೆ ಮುಖ್ಯ ಕಾರಣ ಟರ್ಕಿಯ ಖಲೀಫ್‌ನ ಸ್ಥಾನಮಾನವನ್ನು ಬ್ರಿಟಿಷರು ದುರ್ಬಲಗೊಳಿಸಿದ್ದು: ಇದು ಸರಿಯಾದ ಹೇಳಿಕೆ. ಒಟ್ಟೋಮನ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವು ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷರ ವಿರುದ್ಧ ಸೋತ ನಂತರ, ಟರ್ಕಿಯೊಂದಿಗೆ ಕಠಿಣವಾದ ಶಾಂತಿ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ಹೇರಲಾಯಿತು, ಇದು ಖಲೀಫ್ ಸ್ಥಾನದ ಅಖಂಡತೆಗೆ ಧಕ್ಕೆ ತಂದಿತು. ಇದು ಭಾರತೀಯ ಮುಸ್ಲಿಮರ ಧಾರ್ಮಿಕ ಭಾವನೆಗಳಿಗೆ ಧಕ್ಕೆ ತಂದಿತು.

3) ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು ಈ ಚಳುವಳಿಗೆ ಬೆಂಬಲ ನೀಡಿದರು: ಇದು ಸರಿಯಾದ ಹೇಳಿಕೆ. ಹಿಂದೂ-ಮುಸ್ಲಿಂ ಏಕತೆಯನ್ನು ಸಾಧಿಸುವ ಸುವರ್ಣಾವಕಾಶ ಎಂದು ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು ಖಿಲಾಫತ್ ಚಳುವಳಿಗೆ ಬೆಂಬಲ ನೀಡಿದರು ಮತ್ತು ಅಸಹಕಾರ ಚಳುವಳಿಯೊಂದಿಗೆ ಇದನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು.

4) ಇದು ಅಸಹಕಾರ ಚಳುವಳಿಯ ಪ್ರಾರಂಭಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು: ಇದು ತಪ್ಪಾದ ಹೇಳಿಕೆ. ಖಿಲಾಫತ್ ಚಳುವಳಿಯು ಅಸಹಕಾರ ಚಳುವಳಿಗೆ ಬೆಂಬಲ ನೀಡಿತು ಮತ್ತು ಅದರೊಂದಿಗೆ ಸಂಯೋಜಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು, ಆದರೆ ಅದು ಅಸಹಕಾರ ಚಳುವಳಿಯ ಪ್ರಾರಂಭಕ್ಕೆ ಏಕೈಕ ಕಾರಣವಾಗಲಿಲ್ಲ. ಜಲಿಯನ್‌ವಾಲಾಬಾಗ್ ಹತ್ಯಾಕಾಂಡ, ರೌಲತ್ ಕಾಯ್ದೆ ಮತ್ತು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಳ್ವಿಕೆಯ ಮೇಲಿನ ನಂಬಿಕೆಯ ನಷ್ಟವೇ ಅಸಹಕಾರ ಚಳುವಳಿಗೆ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣಗಳಾಗಿದ್ದವು.

ಪ್ರಶ್ನೆ 11: ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು ಅಸಹಕಾರ ಚಳವಳಿಯನ್ನು ಯಾವ ಘಟನೆಯ ನಂತರ ಹಿಂಪಡೆದರು?

ಎ) ಜಲಿಯನ್‌ವಾಲಾಬಾಗ್ ದುರಂತ

ಬಿ) ಚೌರಿ ಚೌರಾ ಘಟನೆ

ಸಿ) ದಂಡಿ ಮೆರವಣಿಗೆ

ಡಿ) ಎರಡನೇ ದುಂಡುಮೇಜಿನ ಸಮ್ಮೇಳನ

ಸರಿಯಾದ ಉತ್ತರ: ಬಿ) ಚೌರಿ ಚೌರಾ ಘಟನೆ

ವಿವರಣೆ:

ಬಿ) ಚೌರಿ ಚೌರಾ ಘಟನೆ: 1922ರ ಫೆಬ್ರವರಿ 5ರಂದು ಉತ್ತರಪ್ರದೇಶದ ಗೋರಖ್‌ಪುರ್ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಚೌರಿ ಚೌರಾದಲ್ಲಿ ಅಸಹಕಾರ ಚಳವಳಿಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಪ್ರತಿಭಟನಾಕಾರರ ಗುಂಪು ಪೊಲೀಸ್ ಠಾಣೆಗೆ ಬೆಂಕಿ ಹಚ್ಚಿದ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ 22 ಪೊಲೀಸರು ಮೃತಪಟ್ಟರು. ಈ ಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ಘಟನೆಯಿಂದ ಮನನೊಂದ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು, ಚಳವಳಿಯು ಅಹಿಂಸೆಯ ತತ್ವದಿಂದ ವಿಮುಖವಾಗುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸಿ, 1922ರ ಫೆಬ್ರವರಿ 11ರಂದು ಅಸಹಕಾರ ಚಳವಳಿಯನ್ನು ತಕ್ಷಣವೇ ಹಿಂಪಡೆಯುವ ನಿರ್ಧಾರ ಪ್ರಕಟಿಸಿದರು.

ಎ) ಜಲಿಯನ್‌ವಾಲಾಬಾಗ್ ದುರಂತ: ಇದು 1919ರಲ್ಲಿ ರೌಲತ್ ಕಾಯ್ದೆಯ ವಿರುದ್ಧ ನಡೆದ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ್ದು, ಅಸಹಕಾರ ಚಳವಳಿಯ ಆರಂಭಕ್ಕೆ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಯಿತು, ಆದರೆ ಚಳವಳಿ ಹಿಂಪಡೆಯಲು ಕಾರಣವಾಗಲಿಲ್ಲ.

ಸಿ) ದಂಡಿ ಮೆರವಣಿಗೆ: ಇದು 1930ರಲ್ಲಿ ಸವಿನಯ ಕಾನೂನು ಭಂಗ ಚಳವಳಿಯ ಆರಂಭದ ಸಂಕೇತವಾಗಿತ್ತು, ಅಸಹಕಾರ ಚಳವಳಿಯ ಅಂತ್ಯಕ್ಕಲ್ಲ.

ಡಿ) ಎರಡನೇ ದುಂಡುಮೇಜಿನ ಸಮ್ಮೇಳನ: ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು 1931ರಲ್ಲಿ ಗಾಂಧಿ-ಇರ್ವಿನ್ ಒಪ್ಪಂದದ ನಂತರ ಎರಡನೇ ದುಂಡುಮೇಜಿನ ಸಮ್ಮೇಳನದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು, ಇದು ಸವಿನಯ ಕಾನೂನು ಭಂಗ ಚಳವಳಿಯ ಮಧ್ಯಂತರದ ಘಟನೆಯಾಗಿತ್ತು.

ಪ್ರಶ್ನೆ 12: ಸವಿನಯ ಕಾನೂನು ಭಂಗ ಚಳವಳಿಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಪ್ರಮುಖ ಘಟನೆಗಳ ಕುರಿತು ಈ ಕೆಳಗಿನ ಹೇಳಿಕೆಗಳನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಿ:

1. ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿಯವರು ದಂಡಿ ಯಾತ್ರೆಯನ್ನು ಸಬರಮತಿ ಆಶ್ರಮದಿಂದ ಆರಂಭಿಸಿದರು.

2. ಈ ಚಳವಳಿಯ ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶ ಉಪ್ಪಿನ ಕಾಯ್ದೆಯನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸುವುದಾಗಿತ್ತು.

3. ವಾಯುವ್ಯ ಗಡಿ ಪ್ರಾಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ಅಬ್ದುಲ್ ಗಫಾರ್ ಖಾನ್ ಅವರು 'ಖುದಾಯ್ ಖಿದ್ಮತ್ಗಾರ್' (ಕೆಂಪು ಅಂಗಿಧಾರಿಗಳು) ಸಂಘಟನೆಯ ಮೂಲಕ ಚಳವಳಿಯನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸಿದರು.

ಮೇಲಿನ ಯಾವ ಹೇಳಿಕೆಗಳು ಸರಿಯಾಗಿವೆ?

ಎ) 1 ಮತ್ತು 2 ಮಾತ್ರ

ಬಿ) 2 ಮತ್ತು 3 ಮಾತ್ರ

ಸಿ) 1 ಮತ್ತು 3 ಮಾತ್ರ

ಡಿ) 1, 2 ಮತ್ತು 3

ಸರಿಯಾದ ಉತ್ತರ: ಡಿ) 1, 2 ಮತ್ತು 3

ವಿವರಣೆ:

1. ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿಯವರು ದಂಡಿ ಯಾತ್ರೆಯನ್ನು ಸಬರಮತಿ ಆಶ್ರಮದಿಂದ ಆರಂಭಿಸಿದರು: ಇದು ಸರಿಯಾದ ಹೇಳಿಕೆ. ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು 1930ರ ಮಾರ್ಚ್ 12ರಂದು ತಮ್ಮ 78 ಅನುಯಾಯಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಗುಜರಾತಿನ ಸಬರಮತಿ ಆಶ್ರಮದಿಂದ ದಂಡಿ ಕರಾವಳಿಯತ್ತ 240 ಮೈಲಿಗಳ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಯಾತ್ರೆ ಕೈಗೊಂಡರು.

2. ಈ ಚಳವಳಿಯ ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶ ಉಪ್ಪಿನ ಕಾಯ್ದೆಯನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸುವುದಾಗಿತ್ತು: ಇದು ಸರಿಯಾದ ಹೇಳಿಕೆ. ಉಪ್ಪಿನ ಮೇಲೆ ಬ್ರಿಟಿಷರು ಏಕಸ್ವಾಮ್ಯ ಹೊಂದಿದ್ದು, ಬಡವರೂ ಬಳಸುವ ಉಪ್ಪಿನ ಮೇಲೆ ತೆರಿಗೆ ವಿಧಿಸಿದ್ದು ಗಾಂಧೀಜಿಗೆ ಅನ್ಯಾಯವೆನಿಸಿತ್ತು. ಇದನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಲು ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಸವಾಲು ಹಾಕಲು ಉಪ್ಪಿನ ಕಾಯ್ದೆ ಭಂಗವನ್ನು ಸಾಂಕೇತಿಕವಾಗಿ ಆರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು.

3. ವಾಯುವ್ಯ ಗಡಿ ಪ್ರಾಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ಅಬ್ದುಲ್ ಗಫಾರ್ ಖಾನ್ ಅವರು 'ಖುದಾಯ್ ಖಿದ್ಮತ್ಗಾರ್' (ಕೆಂಪು ಅಂಗಿಧಾರಿಗಳು) ಸಂಘಟನೆಯ ಮೂಲಕ ಚಳವಳಿಯನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸಿದರು: ಇದು ಸರಿಯಾದ ಹೇಳಿಕೆ. ಗಫಾರ್ ಖಾನ್ ಅವರನ್ನು 'ಗಡಿ ಗಾಂಧಿ' ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅವರು ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ ಅಹಿಂಸಾ ತತ್ವಗಳನ್ನು ನಂಬಿ, ವಾಯುವ್ಯ ಗಡಿ ಪ್ರಾಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ಸವಿನಯ ಕಾನೂನು ಭಂಗ ಚಳವಳಿಯನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಮುನ್ನಡೆಸಿದರು. ಅವರ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು 'ಖುದಾಯ್ ಖಿದ್ಮತ್ಗಾರ್' ಅಥವಾ ಕೆಂಪು ಅಂಗಿಧಾರಿಗಳು (Red Shirts) ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು.

ಪ್ರಶ್ನೆ 13: "ಮಾಡು ಇಲ್ಲವೇ ಮಡಿ" (Do or Die) ಎಂಬ ಘೋಷಣೆ ಯಾವ ಚಳವಳಿಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಗಾಂಧೀಜಿಯಿಂದ ನೀಡಲ್ಪಟ್ಟಿತು ಮತ್ತು ಅದರ ಪ್ರಮುಖ ಪರಿಣಾಮಗಳೇನು?

ಎ) ಅಸಹಕಾರ ಚಳವಳಿ; ವ್ಯಾಪಕ ಜನಬೆಂಬಲ ಮತ್ತು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರಕುಗಳ ಬಹಿಷ್ಕಾರ.

ಬಿ) ಸವಿನಯ ಕಾನೂನು ಭಂಗ ಚಳವಳಿ; ಉಪ್ಪಿನ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ ಮತ್ತು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಗಮನ ಸೆಳೆಯುವಿಕೆ.

ಸಿ) ಕ್ವಿಟ್ ಇಂಡಿಯಾ ಚಳವಳಿ; ಪ್ರಮುಖ ನಾಯಕರ ಬಂಧನ ಮತ್ತು ಸ್ವಯಂಪ್ರೇರಿತ ಜನಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ.

ಡಿ) ಖಿಲಾಫತ್ ಚಳವಳಿ; ಹಿಂದೂ-ಮುಸ್ಲಿಂ ಏಕತೆ ಮತ್ತು ಆಡಳಿತ ಸುಧಾರಣೆಗಳ ಬೇಡಿಕೆ.

ಸರಿಯಾದ ಉತ್ತರ: ಸಿ) ಕ್ವಿಟ್ ಇಂಡಿಯಾ ಚಳವಳಿ; ಪ್ರಮುಖ ನಾಯಕರ ಬಂಧನ ಮತ್ತು ಸ್ವಯಂಪ್ರೇರಿತ ಜನಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ.

ವಿವರಣೆ:

ಸಿ) ಕ್ವಿಟ್ ಇಂಡಿಯಾ ಚಳವಳಿ; ಪ್ರಮುಖ ನಾಯಕರ ಬಂಧನ ಮತ್ತು ಸ್ವಯಂಪ್ರೇರಿತ ಜನಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ: 1942ರ ಆಗಸ್ಟ್ 8ರಂದು ಮುಂಬೈ ಅಧಿವೇಶನದಲ್ಲಿ 'ಕ್ವಿಟ್ ಇಂಡಿಯಾ' ನಿರ್ಣಯವನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಿದ ನಂತರ, ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು "ಮಾಡು ಇಲ್ಲವೇ ಮಡಿ" ಎಂಬ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಘೋಷಣೆಯನ್ನು ನೀಡಿದರು. ಈ ಘೋಷಣೆಯು ತಕ್ಷಣವೇ ಜನರನ್ನು ಕ್ರಿಯಾಶೀಲಗೊಳಿಸಿತು. ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರ್ಕಾರವು ಚಳವಳಿಯನ್ನು ಹತ್ತಿಕ್ಕಲು ಮರುದಿನವೇ ಗಾಂಧೀಜಿ ಸೇರಿದಂತೆ ಎಲ್ಲ ಪ್ರಮುಖ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ನಾಯಕರನ್ನು ಬಂಧಿಸಿತು (ಆಪರೇಷನ್ ಝೀರೋ ಅವರ್). ನಾಯಕರಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಜನರು ಸ್ವಯಂಪ್ರೇರಿತವಾಗಿ ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳು, ಧರಣಿಗಳು, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಕಟ್ಟಡಗಳಿಗೆ ಬೆಂಕಿ ಹಚ್ಚುವುದು ಮತ್ತು ಸಮಾಂತರ ಸರ್ಕಾರಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವ (ಉದಾ: ಬಲಿಯಾ, ಸತಾರಾ, ತಮ್ಲುಕ್) ಮೂಲಕ ಬೃಹತ್ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಚಳವಳಿಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು.

ಎ) ಅಸಹಕಾರ ಚಳವಳಿ; ವ್ಯಾಪಕ ಜನಬೆಂಬಲ ಮತ್ತು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರಕುಗಳ ಬಹಿಷ್ಕಾರ: ಇದು ಅಸಹಕಾರ ಚಳವಳಿಯ ಪರಿಣಾಮಗಳಾಗಿದ್ದರೂ, "ಮಾಡು ಇಲ್ಲವೇ ಮಡಿ" ಘೋಷಣೆಯು ಈ ಚಳವಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿಲ್ಲ.

ಬಿ) ಸವಿನಯ ಕಾನೂನು ಭಂಗ ಚಳವಳಿ; ಉಪ್ಪಿನ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ ಮತ್ತು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಗಮನ ಸೆಳೆಯುವಿಕೆ: ಇದು ಸವಿನಯ ಕಾನೂನು ಭಂಗ ಚಳವಳಿಯ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶಗಳಾಗಿದ್ದರೂ, "ಮಾಡು ಇಲ್ಲವೇ ಮಡಿ" ಘೋಷಣೆ ಈ ಚಳವಳಿಯದಲ್ಲ.

ಡಿ) ಖಿಲಾಫತ್ ಚಳವಳಿ; ಹಿಂದೂ-ಮುಸ್ಲಿಂ ಏಕತೆ ಮತ್ತು ಆಡಳಿತ ಸುಧಾರಣೆಗಳ ಬೇಡಿಕೆ: ಖಿಲಾಫತ್ ಚಳವಳಿಯು ಅಸಹಕಾರ ಚಳವಳಿಯೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿಕೊಂಡು ಹಿಂದೂ-ಮುಸ್ಲಿಂ ಏಕತೆಗೆ ಸಹಾಯಕವಾಯಿತು, ಆದರೆ "ಮಾಡು ಇಲ್ಲವೇ ಮಡಿ" ಘೋಷಣೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿಲ್ಲ.

ಪ್ರಶ್ನೆ 14: ವಿವರಣೆ (A): ಅಸಹಕಾರ ಚಳವಳಿಯು ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ತಿರುವು ನೀಡಿತು.

ಕಾರಣ (R): ಈ ಚಳವಳಿಯು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ನಗರ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರನ್ನು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದಿತು.

ಆಯ್ಕೆಗಳು:

ಎ) A ಮತ್ತು R ಎರಡೂ ಸರಿಯಾಗಿವೆ ಮತ್ತು R, A ಗೆ ಸರಿಯಾದ ವಿವರಣೆಯಾಗಿದೆ.

ಬಿ) A ಮತ್ತು R ಎರಡೂ ಸರಿಯಾಗಿವೆ ಆದರೆ R, A ಗೆ ಸರಿಯಾದ ವಿವರಣೆಯಲ್ಲ.

ಸಿ) A ಸರಿಯಾಗಿದೆ ಆದರೆ R ತಪ್ಪಾಗಿದೆ.

ಡಿ) A ತಪ್ಪಾಗಿದೆ ಆದರೆ R ಸರಿಯಾಗಿದೆ.

ಸರಿಯಾದ ಉತ್ತರ: ಎ) A ಮತ್ತು R ಎರಡೂ ಸರಿಯಾಗಿವೆ ಮತ್ತು R, A ಗೆ ಸರಿಯಾದ ವಿವರಣೆಯಾಗಿದೆ.

ವಿವರಣೆ:

ವಿವರಣೆ (A) ಸರಿಯಾಗಿದೆ: ಅಸಹಕಾರ ಚಳವಳಿಯು (1920-22) ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಡಳಿತದ ವಿರುದ್ಧ ಅಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ಪ್ರತಿರೋಧವನ್ನು ಸಂಘಟಿಸಿತು ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ರಾಜಕೀಯ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಗಾಂಧಿಯುಗದ ಆರಂಭವನ್ನು ಗುರುತಿಸಿತು. ಇದು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟದ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಬದಲಾಯಿಸಿತು.

ಕಾರಣ (R) ಸರಿಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು A ಗೆ ಸರಿಯಾದ ವಿವರಣೆಯಾಗಿದೆ: ಇದು ಅಸಹಕಾರ ಚಳವಳಿಯ ಪ್ರಮುಖ ಯಶಸ್ಸುಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿತ್ತು. ಈ ಮೊದಲು ಹೋರಾಟವು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ನಗರದ ಮೇಲ್ವರ್ಗದ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಮ ವರ್ಗದವರಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿತ್ತು. ಅಸಹಕಾರ ಚಳವಳಿಯು ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ ನಾಯಕತ್ವದಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು, ರೈತರು, ಕಾರ್ಮಿಕರು, ಮಹಿಳೆಯರು ಮತ್ತು ಸಮಾಜದ ವಿವಿಧ ಸ್ತರಗಳ ಜನರನ್ನು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಡಳಿತದ ವಿರುದ್ಧ ಒಗ್ಗೂಡಿಸಿತು, ಇದು ನಿಜವಾದ ಸಾಮೂಹಿಕ ಆಂದೋಲನವಾಗಿತ್ತು. ಹೀಗಾಗಿ, A ಮತ್ತು R ಎರಡೂ ಸರಿಯಾಗಿದ್ದು, R ಎಂಬುದು A ಗೆ ಸೂಕ್ತವಾದ ವಿವರಣೆಯಾಗಿದೆ.

ಪ್ರಶ್ನೆ 15: ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ "ದಂಡಿ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ" ಪ್ರಮುಖ ಘಟನೆಯಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಯಾವ ಚಳುವಳಿಯ ಪ್ರಾರಂಭವನ್ನು ಸೂಚಿಸಿತು?

ಎ) ಅಸಹಕಾರ ಚಳುವಳಿ

ಬಿ) ಕ್ವಿಟ್ ಇಂಡಿಯಾ ಚಳುವಳಿ

ಸಿ) ಸವಿನಯ ಕಾನೂನು ಭಂಗ ಚಳುವಳಿ

ಡಿ) ಹೋಮ್ ರೂಲ್ ಚಳುವಳಿ

ಸರಿಯಾದ ಉತ್ತರ: ಸಿ) ಸವಿನಯ ಕಾನೂನು ಭಂಗ ಚಳುವಳಿ

ವಿವರಣೆ:

ಸಿ) ಸವಿನಯ ಕಾನೂನು ಭಂಗ ಚಳುವಳಿ: 1930ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ದಂಡಿ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ (ಉಪ್ಪಿನ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ)ವು ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು ಉಪ್ಪಿನ ಕಾಯ್ದೆಯನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸುವ ಮೂಲಕ ಸವಿನಯ ಕಾನೂನು ಭಂಗ ಚಳುವಳಿಗೆ (Civil Disobedience Movement) ಚಾಲನೆ ನೀಡಿದರು. ಇದು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಡಳಿತದ ವಿರುದ್ಧದ ಒಂದು ಅಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ಪ್ರತಿಭಟನೆಯಾಗಿತ್ತು.

ಎ) ಅಸಹಕಾರ ಚಳುವಳಿ: ಇದು 1920ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಜಲಿಯನ್‌ವಾಲಾಬಾಗ್ ದುರಂತ ಮತ್ತು ಖಿಲಾಫತ್ ವಿಷಯಗಳ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿತ್ತು.

ಬಿ) ಕ್ವಿಟ್ ಇಂಡಿಯಾ ಚಳುವಳಿ: ಇದು 1942ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು ಮತ್ತು "ಮಾಡು ಇಲ್ಲವೇ ಮಡಿ" ಎಂಬ ಘೋಷಣೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ.

ಡಿ) ಹೋಮ್ ರೂಲ್ ಚಳುವಳಿ: ಇದು ಅನಿಬೆಸೆಂಟ್ ಮತ್ತು ಬಾಲಗಂಗಾಧರ ತಿಲಕ್ ಅವರ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ 1916ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಸ್ವಯಂ-ಆಡಳಿತದ ಹಕ್ಕನ್ನು ಒತ್ತಾಯಿಸಿತು.